Απολογισμός μιας χρονιάς ρεκόρ για την ανάπτυξη της ηλιακής ενέργειας
Με περισσότερα από 17 εκατομμύρια επιπλέον νοικοκυριά να καλύπτουν τις ανάγκες τους με ενέργεια που προέρχεται από τον ήλιο και 40% ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης, για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, το 2023 ήταν μια ακόμα χρονιά ρεκόρ για την αγορά των φωτοβολταϊκών. Ο συνολικός αριθμός των ηλεκτροδοτούμενων με ηλιακή ενέργεια σπιτιών ανέρχεται, πλέον, στα 70 εκατομμύρια, ενώ η συνολική εγκατεστημένη ισχύς στην Ε.Ε. αγγίζει τα 263GW.
Το 2023, η Ελλάδα βρέθηκε ανάμεσα στις 10 ευρωπαϊκές χώρες με την πιο αξιοσημείωτη ανάπτυξη στον συγκεκριμένο κλάδο. Έχοντας ήδη ξεπεράσει το φράγμα του ενός GW για πρώτη φορά το 2022, τα δεδομένα δείχνουν ότι η θετική ανάπτυξη πρόκειται να συνεχιστεί, χάρη και στην εγκατάσταση μικρών φωτοβολταϊκών μονάδων, έως 500kW.
Ταυτόχρονα, τόσο οι μεγάλες μονάδες όσο και οι μικρές οικιστικές παρουσίασαν ανάπτυξη. Ειδικά οι μεγάλες, ευνοήθηκαν από το σύστημα δημοπρασιών και τις απλουστευμένες διαδικασίες αδειοδότησης. Ως αποτέλεσμα, η Ελλάδα αναμένεται να προσθέσει 10,9 GW ηλιακής ισχύος, μεταξύ 2024 και 2027.
Ωστόσο, η εγκατάσταση 55,9GW νέας ηλιακής ισχύος που εγκαταστάθηκε στις χώρες της Ε.Ε. το 2023 (με δυνατότητα νέας παραγωγής ενέργειας μεγαλύτερης από όλες τις άλλες τεχνολογίες μαζί) παρότι εξαιρετική, δεν ήταν επαρκής, ώστε η Ήπειρος να επιτύχει τον ετήσιο στόχο των 60GW, βάσει των συστάσεων του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας.
Ωθούμενη από τις παρατεταμένες επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης και των συνακόλουθων προσπαθειών για αντιστάθμιση των ελλείψεων στην προμήθεια φυσικού αερίου από τη Ρωσία, η ανάπτυξη της αγοράς ηλιακής ενέργειας μέσα στο 2023 μπορεί επίσης να συνδεθεί και με την καθυστέρηση στη εγκατάσταση νέων φωτοβολταϊκών υποδομών το 2022, εξαιτίας καθυστερήσεων στην προμηθευτική αλυσίδα του κλάδου.
Ως εκ τούτου, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι, ενώ το 2024 θα φέρει μαζί του ακόμα ένα ακόμα ρεκόρ - τα 62GW - οι προβλέψεις δείχνουν βραδύτερη ανάπτυξη, με τις εκτιμήσεις να κάνουν λόγο για αύξηση της τάξης του 11%. Η θεαματική ανάπτυξη των τελευταίων δύο ετών ήταν εξαιρετική, ωστόσο πρόκειται να σταθεροποιηθεί, καθώς οι τιμές ενέργειας επιστρέφουν στα προ-κρίσης επίπεδα.
Επομένως, καθώς υποχωρεί η πίεση για εγκατάσταση περισσότερης ηλιακής ενέργειας, υπό τον φόβο ενεργειακών ελλείψεων στην αγορά, ο ρόλος των διαμορφωτών πολιτικής στην περαιτέρω ενδυνάμωση του κλάδου των φωτοβολταϊκών γίνεται ακόμα πιο κομβικός.
Η ηλιακή ενέργεια έχει αποδειχθεί ότι είναι μια χαμηλού κόστους, ευέλικτη και «απλά» αναπτυσσόμενη τεχνολογία ενέργειας. Ωστόσο, η πολιτική υποστήριξη θα είναι ζωτικής σημασίας εάν θέλουμε η ηλιακή ενέργεια να συνεχίσει να πρωταγωνιστεί στη μετάβαση προς ένα σύστημα ανανεώσιμων πηγών καθαρής ενέργειας, με μηδενικό αποτύπωμα.
Επομένως, είναι αναγκαίο να αυξηθούν οι στόχοι που διαλαμβάνονται στα Εθνικά Σχέδια για την Ενέργεια και το Κλίμα, όλων των κρατών-μελών της ΕΕ, αναφορικά με τη διείσδυση της ηλιακής ενέργειας στο ενεργειακό τους μείγμα. Επίσης, είναι αναγκαίο να υπάρξει πρόβλεψη για την ενσωμάτωση στο υφιστάμενο ενεργειακό σύστημα αλλά και στη δομή της αγοράς, της ισχύος των νέων εγκαταστάσεων ηλιακής ενέργειας που αναμένουν σύνδεση με το δίκτυο. Παρότι έχει σημειωθεί πρόοδος όσον αφορά στη ρύθμιση της αδειοδότησης σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ο κλάδος εξακολουθεί να αντιμετωπίζει εμπόδια σε τοπικό επίπεδο.
Επιπρόσθετα, εξακολουθεί να υπάρχει η ανάγκη για ρυθμιστικούς όρους αναφορικά με την ευελιξία και την αποθήκευση καθώς και ανάγκη να «αναγεννηθεί» η Ευρωπαϊκής βιομηχανίας κατασκευής υλικών για τα φωτοβολταϊκά.
Η αντιμετώπιση όλων των παραπάνω θα ανοίξει τον δρόμος για ένα μέλλον ηλιακής ενέργειας που θα ωφελήσει τόσο τους ανθρώπους όσο και τον πλανήτη.
* Ο κ. Αριστοτέλης Χαντάβας είναι Πρόεδρος της SolarPower Europe και επικεφαλής Ευρώπης της Enel Green Power
