Η εικόνα του μέλλοντος για τις ΑΠΕ στην Ελλάδα έρχεται από την Χιλή – Πως από το 40% περικοπές φτάσαμε σε ένα νέο κύμα ανάπτυξης ΑΠΕ
Παράδειγμα προς μίμηση αναδεικνύεται η περίπτωση της Χιλής σε ένα από τα κορυφαία προβλήματα που ταλανίζουν σήμερα τις αγορές ενέργειας, αυτό της διαχείρισης της πλεονάζουσας ενέργειας από ΑΠΕ.
Μάλιστα, όπως μπορεί αντιλαμβάνεται κάποιος που παρακολουθεί την πορεία της αγοράς ενέργειας, το πρόβλημα δεν περιορίζεται στα ζητήματα διαχείρισης αλλά πλέον συνιστά σχεδόν «υπαρξιακό» ζήτημα για την αγορά των ΑΠΕ, κρίσιμη πρόκληση που η επίλυσή της συνδέεται άμεσα με την πρόοδο της ενεργειακής μετάβασης στο σύνολο της Ευρώπης και ευρύτερα.
Η χώρα της Λατινικής Αμερικής, με την ιδιαίτερη γεωγραφική και ενεργειακή της κατανομή, κατάφερε μέσα σε λίγα χρόνια να μεταβεί από μια αγορά με έντονα προβλήματα πλεονάζουσας παραγωγής σε ένα ώριμο μοντέλο, βασισμένο στην αποθήκευση ενέργειας. Τα μαθήματα που προκύπτουν είναι πολύτιμα, τόσο για την Ευρώπη όσο και την Ελλάδα.
Όπως περιέγραψε ο Νίκος Παπαπέτρου, Executive Director της M Renewables, κατά την υπογραφή της σύναψης στρατηγικής συμφωνίας συνεργασίας της METLEN Energy & Metals με την Jinko ESS, η METLEN βρίσκεται στη Χιλή από το 2016, παρακολουθώντας στενά όλα τα στάδια της ενεργειακής εξέλιξης της χώρας. Η περίπτωση της Χιλής είναι ιδιαίτερη, καθώς ενώ το ενεργειακό φορτίο (consumption load) είναι συγκεντρωμένο στην πρωτεύουσα Σαντιάγο, η παραγωγή ηλιακής ενέργειας βρίσκεται κυρίως στον Βορρά και η αιολική στον Νότο. Αυτή η ασυμμετρία είχε ως αποτέλεσμα, πριν τέσσερα χρόνια, την εμφάνιση αρνητικών τιμών στην αγορά ενέργειας, ένα φαινόμενο που εξέπληξε ακόμα και τις ίδιες τις εταιρείες που δραστηριοποιούνταν τότε στην περιοχή και αποθάρρυνε τους επενδυτές.
Η λύση, όπως αποδείχθηκε, ήταν η αποθήκευση ενέργειας. Όπως σημειώνει ο κ. Παπαπέτρου, «ήταν νομοτελειακό να μπουν οι μπαταρίες». Σήμερα, η METLEN και σε συνεργασία με την Jinko ESS, κατασκευάζει 3,2 GW αποθηκευτικής ισχύος στη χώρα, καλύπτοντας τόσο αυτόνομα όσο και υβριδικά έργα. Οι μπαταρίες αντικαθιστούν πλέον θερμικές μονάδες κατά τις ηλιακές ώρες, προσφέροντας οικονομικά βιώσιμη ευελιξία και συμβάλλοντας στην ομαλοποίηση των τιμών.
Παράλληλα, στη Χιλή έχουν εγκατασταθεί μονάδες αποθήκευσης με διάρκεια έως και 5 ώρες, κάτι που στην Ευρώπη παραμένει ακόμα ασυνήθιστο. Όπως εξηγεί ο ίδιος, οι περιορισμοί επ’ αυτού δεν είναι τεχνολογικοί αλλά καθαρά οικονομικοί. Η βιωσιμότητα των μακροχρόνιων PPAs (συμβάσεων αγοράς ενέργειας) και η ζήτηση καθορίζουν την επενδυτική στρατηγική.
Ωστόσο, η ταχεία ανάπτυξη και υπερσυσσώρευση επενδύσεων μπορεί να οδηγήσει σε «κανιβαλισμό» τιμών, μια προοπτική που καθιστά αναγκαία τη διαφοροποίηση των επενδυτών σε περισσότερες τεχνολογίες, όχι μόνο φωτοβολταϊκά ή μπαταρίες, αλλά και αιολικά. Η ευρωπαϊκή εμπειρία, που χαρακτηρίζεται από πιο οργανωμένη αντιστοίχιση ζήτησης και παραγωγής, θα μπορούσε να ενισχυθεί μαθαίνοντας από τα λάθη αλλά και τις λύσεις της Χιλής.
Μαθήματα για την Ευρώπη και την Ελλάδα
Η εμπειρία της Χιλής λειτουργεί ως προειδοποίηση αλλά και ως χάρτης πορείας για τις ευρωπαϊκές αγορές. Η χωρίς αποθήκευση ανάπτυξη των ΑΠΕ οδηγεί μαθηματικά σε στρεβλώσεις τιμών, μειωμένη αξιοπιστία συστήματος και επενδυτική αστάθεια. Χωρίς λύσεις αποθήκευσης, «κανένα πράσινο utility δεν θα επιβιώσει», προειδοποιεί ο κ. Παπαπέτρου.
Η Ελλάδα, που αυτή τη στιγμή αναπτύσσει δυναμικά το δικό της χαρτοφυλάκιο πράσινης ενέργειας, έχει την ευκαιρία να ενσωματώσει τις απαιτούμενες υποδομές αποθήκευσης. Η ανάγκη για στρατηγικό σχεδιασμό που συνδυάζει ΑΠΕ και BESS (Battery Energy Storage Systems) είναι πλέον επιτακτική.
