Η μεγάλη ανάπτυξη της αγοράς BESS στην Ευρώπη – Οι νέες συμφωνίες, οι βασικοί παίκτες και ο ρόλος της Ελλάδας

Η αγορά του Συστήματος Αποθήκευσης Ενέργειας Μπαταριών (BESS) σημειώνει μια αξιοσημείωτη άνοδο, που οφείλεται κυρίως στην αυξανόμενη ανάγκη για λύσεις ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και αξιοπιστία του δικτύου.

Μάλιστα τα τελευταία πέντε χρόνια, η μείωση του κόστους των μπαταριών και η εμφάνιση στοιβαζόμενων ροών εσόδων σε ώριμες αγορές, έχει οδηγήσει σε σημαντική ανάπτυξη.

Η πλοήγηση στην ταχέως εξελισσόμενη αγορά βελτιστοποίησης συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας μπαταρίας (BESS) αποτελεί μια νέα πρόκληση για τον κλάδο, δεδομένου του αυξανόμενου αριθμού των παικτών, της έλλειψης τυποποίησης και της ταχύτητας της συμβατικής καινοτομίας, ανέφερε η Pexapark στο BESS Brief. 

Σε μια προσπάθεια να υποστηρίξει τους συμμετέχοντες στην αγορά, η εταιρεία λάνσαρε το BESS Deal Tracker, το οποίο καταγράφει τη συντριπτική πλειοψηφία των δημοσίως δημοσιευμένων συμφωνιών βελτιστοποίησης και εξαγοράς σε όλες τις ευρωπαϊκές αγορές.

Οι πρώτες συμφωνίες

Οι πρώτες συμφωνίες βελτιστοποίησης εμφανίστηκαν πριν από πέντε έως έξι χρόνια στη Μεγάλη Βρετανία - την πρώτη ευρωπαϊκή χώρα που ανέπτυξε μια προηγμένη αγορά BESS σε κλίμακα κοινής ωφέλειας. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα συστήματα ηλεκτρικής ενέργειας της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας είναι ξεχωριστά.

Υποκινούμενη από τις πολλαπλές ευκαιρίες συσσώρευσης εσόδων που διαθέτει η BESS – από τη σουίτα προϊόντων δυναμικής απόκρισης συχνότητας έως το arbitrage στη χονδρική αγορά, τον μηχανισμό εξισορρόπησης, την ανισορροπία και τις υπηρεσίες αδράνειας – η Μεγάλη Βρετανία ηγείται της δραστηριότητας συμφωνιών. Έως τις 26 Μαΐου, αντιπροσώπευε σχεδόν το 45% της συμβατικής δυναμικότητας, με σχεδόν 2,7 GW υπογεγραμμένα και 35 από τις 63 συμφωνίες να έχουν καταγραφεί από το εν λόγω Deal Tracker.

Ωστόσο, ωθούμενη από ισχυρά θεμελιώδη μεγέθη και μια καθαρή ανάγκη για ευελιξία, η Γερμανία αναδεικνύεται σε ένα hotspot για τη σύναψη συμφωνιών. Μόνο κατά τους πρώτους πέντε μήνες του 2025, ανακοινώθηκαν 11 συμφωνίες BESS στη Γερμανία, συνολικού ύψους 540 MWh.

Με ​​τις βοηθητικές υπηρεσίες να αψηφούν τις προβλέψεις κορεσμού και τις νέες ροές εσόδων - όπως η αδράνεια - να αναδύονται, οι αναλυτές της έκθεσης αναμένουν συνεχιζόμενη δυναμική στη μεγαλύτερη και πιο ρευστή αγορά ενέργειας της Ευρώπης. Ωστόσο, η γερμανική αγορά βελτιστοποίησης βρίσκεται ακόμη σε πρώιμο στάδιο ανάπτυξης. Οι δανειστές δεν είναι ακόμη πλήρως άνετοι και οι περισσότερες συμφωνίες έχουν βασιστεί σε εμπόρους και είναι βραχυπρόθεσμες.

Πέρα από τη Μεγάλη Βρετανία και τη Γερμανία, η Ολλανδία ξεχωρίζει με τέσσερις συμφωνίες μεγάλης κλίμακας που ανακοινώθηκαν τον περασμένο χρόνο. Σε ένα ακόμη σημάδι της εξόδου της αγοράς από τα σπάργανα, αρκετές αγορές -συμπεριλαμβανομένων της Αυστρίας, της Δανίας, της Ελλάδας και της Βουλγαρίας- κατέγραψαν πρόσφατα τις πρώτες τους συμφωνίες βελτιστοποίησης BESS.

Πώς έχει εξελιχθεί η αγορά όσον αφορά τη διάρκεια και το μέγεθος;

Οι περισσότερες συμφωνίες εξαγοράς BESS που ανακοινώθηκαν την περίοδο 2020-2022 αφορούσαν κυρίως πάγια μιας ώρας στη Μεγάλη Βρετανία. Εκείνη την εποχή, η απόκριση συχνότητας - όπου υπερέχουν οι μπαταρίες μικρότερης διάρκειας - κυριαρχούσε στη στοίβα εσόδων και διαμόρφωνε τον σχεδιασμό των παγίων.

Πολλά έχουν αλλάξει από τότε. Η αυξανόμενη αστάθεια της χονδρικής αγοράς, η οποία οφείλεται στην αυξανόμενη διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, στη μείωση των CAPEX και στις συνεχείς βελτιώσεις στην ενεργειακή πυκνότητα των μπαταριών, έχει οδηγήσει σε μια μετάβαση προς συστήματα μεγαλύτερης διάρκειας.

Πράγματι, η μέση διάρκεια των συναλλαγών που παρακολουθούνται από την Pexapark έχει αυξηθεί από μόλις μία ώρα το 2020 σε 2,3 ώρες το 2025, σηματοδοτώντας μια ευρύτερη στρατηγική μετατόπιση από την αποκλειστική εστίαση σε βοηθητικά προϊόντα στην διαπραγμάτευση σε ολόκληρο το stack.

Αυξανόμενα μεγέθη

Τα μεγέθη των συμφωνιών αυξάνονται επίσης εκθετικά, από ένα μέσο μέγεθος συμφωνίας 75 MW σε 20 συμφωνίες με γνωστοποιημένη χωρητικότητα το 2024 σε 138 MW σε 24 συμφωνίες το 2025 (έως τον Μάιο). Αυτό οφείλεται και πάλι στη μείωση των CAPEX, στις στρατηγικές για την ανάπτυξη περισσότερων MW για την αξιοποίηση αξίας και στην αυξανόμενη όρεξη των δανειστών για χρηματοδότηση μεγαλύτερης κλίμακας περιουσιακών στοιχείων BESS.

Η αγορά BESS στην Ευρώπη

Σύμφωνα με την έκθεση «European Market Outlook for Battery Storage» της SolarPower Europeη η αγορά BESS στην Ευρώπη αναμένεται να αναπτυχθεί ταχύτερα τα επόμενα χρόνια, αν και όχι στα απαιτούμενα επίπεδα. Στο πιο πιθανό σενάριο για το 2025, θα εγκατασταθούν 29,7 GWh αποθήκευσης μπαταριών στην Ευρώπη, που αντιπροσωπεύει ετήσια αύξηση 36%. Μέχρι το 2029, η έκθεση προβλέπει εξαπλάσια αύξηση σε σχεδόν 120 GWh, οδηγώντας τη συνολική χωρητικότητα σε 400 GWh (ΕΕ-27: 334 GWh). Ωστόσο, αυτό παραμένει πολύ κάτω από τα επίπεδα που απαιτούνται για την κάλυψη των αναγκών ευελιξίας σε ένα σύστημα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Σύμφωνα με τη μελέτη Mission Solar 2040, η χωρητικότητα BESS στην ΕΕ-27 πρέπει να φτάσει τις 780 GWh έως το 2030 για να υποστηρίξει πλήρως τη μετάβαση.

Οι καταλύτες της αγοράς

Η ανάπτυξη της Ευρώπης το 2025 εξαρτάται από τα μεγάλης κλίμακας έργα μπαταριών κοινής ωφέλειας που πρόκειται να τεθούν σε λειτουργία κατά τη διάρκεια του έτους. Ο τομέας των μπαταριών μεγάλης κλίμακας αναπτύσσεται ραγδαία και, για πρώτη φορά, αναμένεται να αντιπροσωπεύει το μεγαλύτερο μέρος των εγκαταστάσεων μπαταριών στην ήπειρο φέτος. 

Ιστορικά, οι οικιακές μπαταρίες έχουν καθοδηγήσει την ευρωπαϊκή αγορά αποθήκευσης μπαταριών, αλλά το 2025 θα σηματοδοτήσουν την πτώση τους, αντιπροσωπεύοντας το 33% της αγοράς. Καθώς οι επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης μειώνονται - και των σχετικών προγραμμάτων στήριξης - οι Ευρωπαίοι πολίτες είναι λιγότερο διατεθειμένοι να εγκαταστήσουν μπαταρίες στο σπίτι. Από την άλλη πλευρά, η εμπορική και βιομηχανική αποθήκευση σε μπαταρίες αναμένεται να αυξηθεί ελαφρώς το 2025, καθώς οι επιχειρήσεις αξιοποιούν την ενεργειακή ασφάλεια και την οικονομική αποδοτικότητα που μπορούν να προσφέρουν η ηλιακή ενέργεια και η αποθήκευση.