Martin Hojsík, αντιπρόεδρος Ευρωβουλής: Η κλιματική κρίση μετατρέπεται αργά σε κλιματική καταστροφή

«Η κλιματική κρίση μετατρέπεται αργά σε κλιματική καταστροφή»: το δυσοίωνο αυτό μήνυμα στέλνει μέσω συνέντευξής του στο CNN Greece ο αντιπρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου Martin Hojsík, εκλεγμένος με το κόμμα Progresívne Slovensko και μέλος της ομάδας Renew Europe.

Ο Σλοβάκος πολιτικός, που θα βρεθεί στην Αθήνα για να συμμετάσχει στο Athens Democracy Forum, το οποίο θα πραγματοποιηθεί από 30 Σεπτεμβρίου έως 3 Οκτωβρίου 2025 με τίτλο «New Visions for Hard Realities», τονίζει επίσης ότι δεν είναι πολύ αργά για να δράσουμε για το κλίμα αλλά είναι «πολύ αργά για να καθυστερήσουμε» ενώ παράλληλα αναλύει τους τομείς στους οποίους θα πρέπει να ληφθούν αποφασιστικά μέτρα -τόσο από τις Βρυξέλλες όσο και από τις εκάστοτε κυβερνήσεις των κρατών μελών του μπλοκ.

«Η κλιματική κρίση μετατρέπεται αργά σε κλιματική καταστροφή. Μπορούμε και πρέπει να κάνουμε και τα δύο: περιορισμό και προσαρμογή. Για κάθε δέκατο βαθμού που αποφεύγουμε αυτό σημαίνει λιγότερες πυρκαγιές, πλημμύρες και φονικοί καύσωνες. Οπότε πρέπει να επιταχύνουμε την ενεργειακή αποθήκευση, να ανακαινίσουμε σε μεγάλη κλίμακα κτήρια, να αναπτύξουμε τοπικά ανανεώσιμες πηγές ενέργειας με ισχυρότερα δίκτυα και δυνατότητες αποθήκευσης -και να προστατεύσουμε τώρα τους ανθρώπους με προγράμματα υγείας για τους καύσωνες, συγκέντρωση νερού, πρόληψη πυρκαγιών και συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης. Δεν είναι πολύ αργά για να δράσουμε, είναι πολύ αργά για να καθυστερήσουμε» τονίζει ο αντιπρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου.

Και συμπληρώνει:

«Ο περιορισμός, ο περιορισμός δηλαδή των εκπομπών είναι επίσης απαραίτητος για την ασφάλεια και την οικονομία. Η εξάρτησή μας από τα εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα σημαίνουν υψηλότερες τιμές ενέργειας, χαμηλότερη ανταγωνιστικότητα και μικρότερη ασφάλεια. Η ανανεώσιμη ενέργεια είναι η πιο οικονομική και σημαίνει ότι τα χρήματα που τώρα στέλνονται στο εξωτερικό, σε χώρες όπως η Ρωσία, θα μένουν στις οικογένειές μας, στις περιοχές μας και στις επιχειρήσεις μας».

«Υπάρχει ξεκάθαρο σήμα της Δικαιοσύνης»

Ο κ. Hojsík κατέστησε σαφές, επίσης, ότι υπάρχει ξεκάθαρο σήμα του Διεθνούς Δικαστηρίου για την προστασία του περιβάλλοντος και την ενδεχόμενη αδράνεια των κρατών – μελών.

«Υπάρχει επίσης και ένα ξεκάθαρο σήμα της Δικαιοσύνης. Το Διεθνές Δικαστήριο έχει ξεκαθαρίσει ότι τα κράτη – μέλη είναι υπεύθυνα όχι μόνο για τα όσα κάνουν αλλά και για όσα δεν κάνουν. Εάν ένα κράτος – μέλος δεν επιδεικνύει τη δέουσα επιμέλεια για την προστασία του περιβάλλοντος -συμπεριλαμβανομένης της επιδότησης ορυκτών καυσίμων, τη χορήγηση αδειών εξόρυξης και την υποβολή αδύναμων σχεδίων για το κλίμα- τότε παραβιάζει το διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένων και των υποχρεώσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Τα κράτη – μέλη που βλάπτουν άλλες χώρες με την αδράνειά τους μπορούν να βρεθούν νομικά υπόλογα και να κληθούν να καταβάλουν αποζημιώσεις. Αυτό είναι ιστορικό. Επιβεβαιώνει ότι η προστασία του κλίματος είναι ζήτημα Δικαιοσύνης -μεταξύ των κρατών, μεταξύ των ανθρώπων και μεταξύ των γενεών» είπε, και συμπλήρωσε:

«Οι βασικοί ρυπαντές, όπως οι ΗΠΑ και η Κίνα, δεν μπορούν να μένουν αμέτοχοι. Οι δεσμεύσεις όπως αυτές που προβλέπονται στη Συμφωνία του Παρισιού θα πρέπει να είναι η υψηλότερες δυνατές και να στοχεύουν στην πραγματική πρόοδο, μεταξύ των οποίων η διατήρηση της υπερθέρμανσης του πλανήτη κάτω από τον 1,5 βαθμό Κελσίου. Το Δικαστήριο υπογράμμισε επίσης ότι το δικαίωμα για ένα καθαρό, υγιές και βιώσιμο περιβάλλον είναι ένα ανθρώπινο δικαίωμα που θεμελιώνει άλλα, όπως το δικαίωμα στη ζωή. Για την Ευρωπαϊκή Ένωση αυτό σημαίνει αποφασιστική και άμεση δράση. Δεν έχουμε χρόνο για χάσιμο. Στο όνομα της Δικαιοσύνης, του πλανήτη μας και των παιδιών μας, πρέπει να επιταχύνουμε».

Και ποια βήματα πρέπει να κάνει η Ευρωπαϊκή Ένωση -και η Ελλάδα συγκεκριμένα- για την ενεργειακή απόδοση και τη μείωση της εξάρτησης από τρίτες χώρες;

Όπως εξηγεί ο αντιπρόεδρος του ευρωκοινοβουλίου, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να βάλει την ενεργειακή απόδοση σε πρώτο πλάνο, προχωρώντας σε μαζικής κλίμακας ανακαινίσεις, χρήση αντλιών θέρμανσης και βιομηχανική αποδοτικότητα.

Υπογραμμίζει παράλληλα ότι είναι σημαντική η διασύνδεση και η αποθήκευση, η απλοποίηση της διαδικασίας αδειοδότησης και η ανάπτυξη της εγχώριας βιομηχανίας παραγωγής καθαρής ενέργειας και ανακύκλωσης, ώστε οι αλυσίδες αξίας να είναι ευρωπαϊκές και ανθεκτικές.

«Οι σταθεροί κανόνες και η προβλέψιμη χρηματοδότηση είναι τα κλειδιά» λέει χαρακτηριστικά ο Martin Hojsík.

Και συνεχίζει:

«Για την Ελλάδα υπάρχει ξεκάθαρο σημείο εκκίνησης -φωτοβολταϊκά στις στέγες και ενεργειακές κοινότητες για τα νοικοκυριά και μικρές ή μεσαίες επιχειρήσεις, αναβάθμιση δικτυών και διασύνδεση των νησιών για μείωση των περιορισμών και την εξάρτηση στις εισαγωγές, μόνωση σπιτιών, σχολείων και νοσοκομείων, χρήση αντλιών θερμότητας εκεί που έχουν σημασία, επιτάχυνση αδειοδοτήσεων και προστασία των ευάλωτων νοικοκυριών με στοχευμένα μέτρα. Το αποτέλεσμα είναι απλό: χαμηλότεροι λογαριασμοί, μεγαλύτερη απόδοση, μικρότερη εξάρτηση».

«Με σόκαραν οι αποδείξεις ότι τα PFAS μπορεί να βλάψουν τα παιδιά ακόμη και πριν από τη γέννησή τους»

Κατά τη διάρκεια της συνέντευξής του στο CNN Greece, ο κ. Hojsík αναφέρθηκε και στα λεγόμενα «παντοτινά χημικά», τα μικροπλαστικά αλλά και τους ενδοκρινικούς διαταράκτες, που όπως εξήγησε μπορούν να βλάψουν τα παιδιά πριν από τη γέννησή τους και να επηρεάσουν τις επόμενες γενιές.

«Πρόσφατα συναντήθηκα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με κορυφαίους Ευρωπαίους ενδοκρινολόγους, που μελετούν αυτά τα χημικά, για να ακούσω τα ευρήματά τους. Αυτό που με σόκαρε περισσότερο είναι οι αποδείξεις ότι τα PFAS μπορεί να βλάψουν τα παιδιά ακόμη και πριν από τη γέννησή τους -όσο είναι στην κοιλιά της μητέρας τους. Οι επιπτώσεις μπορεί να επηρεάσουν τις επόμενες γενιές: για ένα κοριτσάκι, η έκθεση σήμερα μπορεί να επηρεάσει τα ωάρια που δημιουργούνται πριν γεννηθεί. Με άλλα λόγια αυτά στα οποία εκτιθέμεθα μπορεί να επηρεάσουν την υγεία των παιδιών μας ή και των εγγονιών μας. Για αυτό λέω ότι πρέπει να δράσουμε τώρα. Πρόκειται για την προστασία της υγείας μας και της υγείας όσων θα έρθουν στο μέλλον» είπε χαρακτηριστικά.

Εξέφρασε επίσης την πεποίθηση ότι χρειαζόμαστε πιο αυστηρούς ελέγχους για τις επίμονες και τοξικές ουσίες -μεταξύ των οποίων και ευρείς περιορισμούς για τα PFAS- ξεκάθαρη δράση για τους ενδοκρινικούς διαταράκτες και τα μικροπλαστικά, μια αρχή ουσιώδους χρήσεις ώστε να υπάρχουν εξαιρέσεις μόνο όπου είναι πραγματικά απαραίτητο, ταχύτερες αξιολογήσεις κινδύνου, πραγματική διαφάνεια στην αλυσίδα εφοδιασμού και στήριξη των εταιρειών για μετάβαση σε ασφαλέστερες εναλλακτικές λύσεις.

«Ναι, κάποιοι κλάδου πιέζουν για μεγαλύτερο χρόνο μετάβασης. Η δουλειά μας είναι θα θέσουμε προθεσμίες με βάση την υγεία και να βοηθήσουμε τη βιομηχανία να καινοτομήσει. Γιατί η ασφαλής χημεία δεν είναι πολυτέλεια, είναι η βάση για μια ανταγωνιστική Ευρώπη» είπε επίσης ο κ. Martin Hojsík.

«Το στεγαστικό κερδίζεται ή χάνεται τοπικά»

Η κλιματική αλλαγή και το περιβάλλον αποτελούν αδιαμφισβήτητα τον τομέα που απασχολεί περισσότερο τον Martin Hojsík, ωστόσο ο ίδιος αποτελεί και μέλος της Ειδικής Επιτροπής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη στεγαστική κρίση.

Ερωτηθείς σχετικά με το «καυτό» αυτό ζήτημα και το εάν η Ευρωπαϊκή Ένωση επεξεργάζεται πολιτικές που μπορούν να το αντιμετωπίσουν ή εάν σε αυτή την περίπτωση απαιτούνται δράσεις από τις εκάστοτε κυβερνήσεις, ο αντιπρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου απάντησε:

«Η ειδική Επιτροπή για τη Στεγαστική Κρίση του Ευρωκοινοβουλίου πιέζει για ξεκάθαρο ευρωπαϊκό πλαίσιο, καλύτερα δεδομένα και διαφάνεια (και για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις), ευρωπαϊκή χρηματοδότηση που δίνει προτεραιότητα σε οικονομικά προσιτές και κοινωνικές ενοικιάσεις σπιτιών και κανόνες που συνδέουν τις ανακαινίσεις με την προσιτή τιμή και όχι με την μετατόπιση».

Ξεκαθάρισε, ωστόσο, ότι το στεγαστικό είναι ένα ζήτημα που «κερδίζεται ή χάνεται τοπικά» και σε αυτό παίζουν σημαντικό ρόλο κυβερνήσεις και δημοτικές Αρχές, που θα πρέπει -μεταξύ άλλων- να χτίσουν και να διευκολύνουν τα αποθέματα ενοικίων και να προστατεύσουν τους ενοικιαστές.

«Η Ε.Ε. μπορεί να θέσει το προστατευτικό πλαίσιο και να ξεκλειδώσει τη χρηματοδότηση αλλά οι κυβερνήσεις και οι πόλεις θα πρέπει να κατασκευάσουν πρότζεκτ στα οποία οι άνθρωποι μπορούν να κατοικήσουν» κατέληξε λέγοντας ο ίδιος.

 

b