PPAs άνω των 6,5 GW υπέγραψε το πρώτο εξάμηνο η Ευρώπη – Τροχοπέδη οι αρνητικές τιμές

Στα 1,8 GW συμβατικής ισχύος σε 20 συμφωνίες έφτασε τον Ιούνιο του 2025, η ευρωπαϊκή αγορά PPA σύμφωνα με τη μηνιαία έκθεση της One Insights. Με τα αποτελέσματα αυτά, το συνολικό ποσό για το πρώτο εξάμηνο του έτους ανέρχεται σε 6.624 MW σε 134 συμφωνίες σε όλη την Ευρώπη.

Η Ισπανία αναδείχθηκε ως η κορυφαία χώρα τόσο στον αριθμό των συναλλαγών όσο και στη συνολική χωρητικότητα που υπογράφηκε, εδραιώνοντας τον κεντρικό της ρόλο στον δυναμισμό της ηπειρωτικής αγοράς.

Μηνιαία εξέλιξη της αγοράς PPA στο πρώτο εξάμηνο του 2025

Τα μηνιαία δεδομένα από τις αναφορές της One Insights ( Our New Energy – ONE ) δείχνουν σημαντικές διακυμάνσεις στη ροή των συμφωνιών κατά τη διάρκεια του εξαμήνου:

• Ιανουάριος: 25 συμφωνίες συνολικής ισχύος 756 MW , με το 32% να προέρχεται από ηλιακή ενέργεια και το 67% από εταιρικές συμβάσεις αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
• Φεβρουάριος: 28 συμφωνίες για 1.233 MW , με 62% ηλιακά και 87% εταιρικά συμβόλαια.
• Μάρτιος: 23 συμφωνίες για 1.040 MW , 64% ηλιακή ενέργεια και 89% εταιρικές συμβάσεις αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
• Απρίλιος: 24 συμφωνίες για 1.450 MW , η χερσαία αιολική ενέργεια αυξήθηκε στο 61%, ενώ οι εταιρικές συμβάσεις αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας μειώθηκαν στο 64%.
• Μάιος: μόλις 14 συμφωνίες και 350 MW , 100% εταιρικά και 52% ηλιακά.
• Ιούνιος: ανάκαμψη με 20 συμφωνίες και 1.795 MW , 74% ηλιακή ενέργεια και 67% εταιρική. 

Προβληματισμός

Σχολιάζοντας την εικόνα των PPAs και τον διαφαινόμενο περιορισμένο δυναμισμό της αγοράς, ο Διευθύνων Σύμβουλος της ONE, Miguel Marroquín,  σε συνέντευξή του στο Strategic Energy Europe , δηλώνει ότι η κατάσταση «δεν μπορεί να γίνει χειρότερη από αυτό το εξάμηνο».

Ο φόβος που περιβάλλει τις τιμές για την ηλιακή ενέργεια στη νότια Ευρώπη και για την αιολική ενέργεια στο βορρά έχει αναγνωριστεί ως ο κύριος λόγος για την επιβράδυνση αυτή.

«Έρχεται ένα σημείο όπου η ζήτηση δεν μπορεί να απορροφήσει ένα τέτοιο πλεόνασμα. Αυτό οδηγεί σε τρύπες τιμών και, αν θέλετε βεβαιότητα για τις συμβάσεις αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας (PPA), η έκπτωση που πρέπει να αποδεχτείτε είναι σημαντική», δηλώνει το στέλεχος της Our New Energy .

Οι περιορισμοί στην πρωτογενή αγορά

Αυτό έχει οδηγήσει σε μια πιο περιορισμένη πρωτογενή αγορά, με λιγότερες συμφωνίες σε σύγκριση με το πρώτο εξάμηνο του 2024.

Ωστόσο, ο ειδικός παραμένει αισιόδοξος για το δεύτερο εξάμηνο του έτους και προβλέπει μια διαρθρωτική μετατόπιση με την άνοδο των υβριδικών συμβολαίων.

Οι συμβάσεις που συνδυάζουν τεχνολογίες όπως η ηλιακή-αιολική ή η ηλιακή ενέργεια με την αποθήκευση κερδίζουν έδαφος ως βιώσιμη λύση για τη διαφοροποίηση των κινδύνων και τη βελτίωση των αναλογιών τιμών που καλύπτονται.

Αν και βρίσκονται υπό διαπραγμάτευση, ο Marroquín επιβεβαιώνει ότι αυτές θα υπογραφούν πριν από το πρώτο τρίμηνο του 2026.

Η νέα μορφή συμφωνιών

«Θα είναι κάτι καινούργιο να μιλάμε για Συμφωνίες Αγοράς Ενέργειας (PPA) όπου οι εταιρείες συγχωνεύουν χαρτοφυλάκια αιολικής και ηλιακής ενέργειας αντί να τα διαχειρίζονται ξεχωριστά», σημειώνει, επισημαίνοντας ότι οι εταιρείες τείνουν προς τη διαχείριση αυτών των συνδυασμών στο πλαίσιο μιας ενιαίας οντότητας.

Κοιτώντας προς το 2026, αναμένεται ανάκαμψη, λόγω της εμφάνισης νέων κανονιστικών σημάτων, της προώθησης υβριδικών δομών PPA και της ένταξης των πρώτων έργων αποθήκευσης σε καθεστώς «Έτοιμων προς Κατασκευή». 

Σύμφωνα με τον ίδιο, αυτοί οι παράγοντες θα μπορούσαν να σηματοδοτήσουν ένα σημείο καμπής και να αναζωπυρώσουν τη δραστηριότητα της αγοράς μετά την επιβράδυνση του πρώτου εξαμήνου του 2025.

Παρ 'όλα αυτά, προειδοποιεί ότι η αγορά χρειάζεται επειγόντως διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για να ανακτήσει τη λειτουργικότητά της και να διασφαλίσει βιώσιμες επενδυτικές συνθήκες, τονίζοντας ότι «η μόνη λύση είναι ο επανασχεδιασμός της αγοράς».

Συζήτηση για τον σχεδιασμό της αγοράς

Ο Marroquín επισημαίνει ότι σε χώρες όπως η Ισπανία , πάνω από 25 GW κατανεμημένης χωρητικότητας με πρόσβαση στο δίκτυο είναι έτοιμη για ανάπτυξη, αλλά δεν διαθέτει οικονομική βιωσιμότητα λόγω ασθενών σημάτων τιμών. Αμφισβητεί την εγκυρότητα των δημόσιων πλειστηριασμών ως πραγματικών δεικτών της αγοράς και υποστηρίζει ότι το τρέχον οριακό σύστημα επιδεινώνει τις στρεβλώσεις επιτρέποντας προσφορές μηδενικής τιμής.

Οι τρεις εναλλακτικές λύσεις

Σε αυτό το πλαίσιο, συζητούνται τρεις εναλλακτικές λύσεις. Μία, την οποία ανέφερε αλλά δεν υποστήριξε ο Marroquín, περιλαμβάνει την εφαρμογή μηχανισμών δυναμικότητας ή συμβάσεων επί διαφοράς (CfDs) , οι οποίες, όπως υποστηρίζει, απλώς διογκώνουν την εγκατεστημένη δυναμικότητα και μειώνουν περαιτέρω τις οριακές τιμές.

Μια άλλη επιλογή είναι η αποσύνδεση του φυσικού αερίου από τον μηχανισμό καθορισμού των τιμών. Ωστόσο, η εκτελεστική εξουσία απορρίπτει και αυτή την προσέγγιση, δηλώνοντας ότι δεν αντιμετωπίζει το βασικό διαρθρωτικό πρόβλημα .

Τέλος, ο Marroquín υποστηρίζει την εισαγωγή ελάχιστων τιμών συμμετοχής ανά τεχνολογία , με βάση το LCOE (σταθμισμένο κόστος ενέργειας). Για παράδειγμα, η ηλιακή ενέργεια δεν θα πρέπει να επιτρέπεται να υποβάλλει προσφορές κάτω των 30€/MWh . Υποστηρίζει ότι αυτό θα αποκαθιστούσε ρεαλιστικά μηνύματα τιμών, θα υποστήριζε τον επενδυτικό σχεδιασμό και θα αναζωπύρωνε τη ζήτηση για PPA σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Οι αρνητικές τιμές

Οι συμφωνίες αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας (PPA) θεωρούνται βασικό χρηματοδοτικό μέσο για την επέκταση των φωτοβολταϊκών με γνώμονα την αγορά. Σύμφωνα με αναλυτές της Wood Mackenzie, το 2024 υπογράφηκαν σε όλη την Ευρώπη 24 νέες PPA συνολικής χωρητικότητας 19 γιγαβάτ (GW), με επικεφαλής την Ισπανία και τη Γερμανία.

Πέρυσι, υπογράφηκαν Συμβάσεις Αγοράς Ενέργειας για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας με όγκο 3,6 GW (αύξηση 323% σε σύγκριση με το 2023) στη Γερμανία και 3,1 GW (αύξηση 12%) στην Ισπανία. Ο συνολικός όγκος ΣΠΕ έφτασε τα 11,6 GW στην Ισπανία το 2024 και τα 6,6 GW στη Γερμανία.

Οι τιμές συχνά υποχωρούν σε αρνητικό έδαφος

Ωστόσο, οι αρνητικές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας για την επόμενη ημέρα, οι οποίες προκύπτουν ως αποτέλεσμα της προσωρινής υπερπροσφοράς ηλιακής και αιολικής ενέργειας, προκαλούν ολοένα και περισσότερα προβλήματα στις συμβάσεις αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτό κατέστη σαφές σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στην Ισπανική Πρεσβεία στο Βερολίνο την περασμένη εβδομάδα. Κατά το πρώτο εξάμηνο του 2024, οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας στο χρηματιστήριο ήταν αρνητικές για συνολικά 389 ώρες στη Γερμανία. Αυτό σημαίνει ότι το ετήσιο ποσοστό για το 2023, στις 399 ώρες, σχεδόν επιτεύχθηκε μέσα σε έξι μήνες. Το 2024, το ποσοστό αυξήθηκε στις 457 ώρες.

Στην Ισπανία, αρνητικές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας καταγράφηκαν στο χρηματιστήριο για πρώτη φορά τον Απρίλιο του 2024, συνολικά 244 ώρες κατά τη διάρκεια του έτους. Μετά από μια χειμερινή διακοπή, ο συνολικός αριθμός ωρών με αρνητικές τιμές χρηματιστηρίου (συμπεριλαμβανομένων των ωρών με 0€/MWh) στην Ισπανία ανήλθε ήδη σε 459 κατά το πρώτο εξάμηνο του 2025.

Η χρηματοδότηση παραπαίει

Τα φωτοβολταϊκά συστήματα στην Ισπανία παρήγαγαν το 7% της ηλεκτρικής ενέργειας σε περιόδους αρνητικών τιμών συναλλάγματος πέρυσι, σε σύγκριση με 18% στη Γερμανία, ανέφερε ο Max von Hausen, επικεφαλής της PPA Transactions Germany στην Pexapark. Αυτό περιπλέκει τη σύναψη μακροπρόθεσμων PPA και τον υπολογισμό των συμβάσεων.

«Η διάρθρωση των τραπεζικά εφαρμόσιμων PPA γίνεται όλο και πιο δύσκολη, επειδή οι συμμετέχοντες στην αγορά δεν είναι σαφείς σχετικά με το πότε θα μειωθούν ξανά οι ώρες αρνητικών τιμών», δήλωσε ο von Hausen.

Δεδομένης της αβέβαιης εξέλιξης των τιμών και της οικονομικής αστάθειας, πολλοί προμηθευτές διστάζουν να δεσμευτούν σε μακροπρόθεσμες Συμφωνίες Αγοράς Ενέργεια. Η μεγάλη διαφορά μεταξύ των τιμών αιχμής και κατώτατου σημείου και η χαμηλή ρευστότητα της αγοράς περιέπλεξαν περαιτέρω τις επιχειρηματικές συναλλαγές. Παρόλο που οι τιμές των ηλιακών συλλεκτών έχουν μειωθεί, άλλα κόστη, όπως η σύνδεση με το δίκτυο, η γη και η χρηματοδότηση, παραμένουν υψηλά. Αυτό καθιστά δύσκολη την οικονομική υλοποίηση έργων σε χαμηλότερες ή αβέβαιες τιμές ΣΠΕ.

Η έκθεση Ντράγκι

Υπενθυμίζεται ότι η πρόσφατη « Έκθεση Ντράγκι » σχετικά με την ανταγωνιστικότητα και την οικονομική ασφάλεια της ΕΕ ανέδειξε τις PPAs ως βασικό εργαλείο για την ενίσχυση της βιομηχανικής ανθεκτικότητας της ΕΕ. Οι ΡΡΑ έχουν σημαντικά οφέλη: επιτρέπουν στις ευρωπαϊκές εταιρείες να προμηθεύονται καθαρή ενέργεια σε ανταγωνιστικές και προβλέψιμες τιμές. Αυξάνουν την ενεργειακή αυτονομία και ασφάλεια των εταιρειών. Βοηθούν στην επιτάχυνση της ανάπτυξης των απαραίτητων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Εν ολίγοις, μπορούν να αποτελέσουν βασικό μοχλό της Συμφωνίας Καθαρής Βιομηχανίας της ΕΕ.