ΠΡΩΤΕΑΣ: Μια επιτυχημένη σύμπραξη ακαδημαϊκού και ιδιωτικού τομέα δίνει λύσεις για την ηλεκτροδότηση λιμένων και πλοίων και ανοίγει το δρόμο για την επόμενη μέρα της ναυτιλίας

Πρωταγωνιστικό ρόλο στην επεξεργασία και εφαρμογή λύσεων για την προσαρμογή της ναυτιλίας στις απαιτήσεις της ενεργειακής μετάβασης έχει καταφέρει να διαδραματίζει η ελληνική ομάδα ΠΡΩΤΕΑΣ (PROTEUS), που αποτελεί προϊόν μιας επιτυχημένης σύμπραξης ακαδημαϊκού και ιδιωτικού τομέα.

Συγκεκριμένα, στην ομάδα ΠΡΩΤΕΑΣ που εστιάζει κατά κύριο λόγο στα συστήματα Cold Ironing συμμετέχουν οι εταιρείες PROTASIS Engineering and Consulting S.A., HYDRUS Engineering S.A., GATES – Global Transport and Engineering Systems Ltd και το Εργαστηρίο Θαλάσσιων Μεταφορών του ΕΜΠ.

Βασικός μοχλός αυτής της μετάβασης είναι η αξιοποίηση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) και ο εκτεταμένος εξηλεκτρισμός λιμένων και πλοίων, με στόχο τη μείωση των εκπομπών CO₂ κατά 55% έως το 2030 (πρωτοβουλία «Fit for 55»). Στο πλαίσιο αυτό, η εγκατάσταση συστημάτων ηλεκτρικής διασύνδεσης ξηράς-πλοίου (Shore Side Electricity – SSE), γνωστή ως Cold Ironing, αποτελεί μία από τις πιο ώριμες και αποτελεσματικές λύσεις. Ήδη, μεγάλα ευρωπαϊκά λιμάνια δρομολογούν σημαντικές επενδύσεις σε συστήματα Cold Ironing, για την εξυπηρέτηση επιβατηγών πλοίων, κρουαζιερόπλοιων και πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων.

Η επιτυχής υλοποίηση έργων τόσο υψηλής πολυπλοκότητας προϋποθέτει συνδυασμό διεπιστημονικής γνώσης, τεχνολογικής εξειδίκευσης και στρατηγικής συνεργασίας. Αυτός ο συνδυασμός είναι και το ισχυρό σημείο της ομάδας ΠΡΩΤΕΑΣ που μετά από σχεδόν μία δεκαετία εμπειρίας, μπορεί να προσφέρει ολοκληρωμένες υπηρεσίες μελέτης, σχεδιασμού και υλοποίησης συστημάτων Cold Ironing, με μετρήσιμα αποτελέσματα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. 

Τα έργα που έχει ήδη φέρει σε πέρας η ΠΡΩΤΕΑΣ αποτελούν και το καλύτερο δείγμα για τη στρατηγική της ομάδας να στηρίζει έμπρακτα τη μετάβαση σε βιώσιμα, ψηφιακά και ενεργειακά αποδοτικά λιμάνια: Από την πιλοτική εγκατάσταση στο λιμάνι της Κυλλήνης το 2016, έως τις τεχνικές και περιβαλλοντικές μελέτες σε σημαντικά ελληνικά λιμάνια (Πειραιάς, Θεσσαλονίκη, Ηγουμενίτσα) αλλά και διεθνή, όπως της Κωνστάντζας και του Μπουργκάς.

Η ομάδα καλύπτει όλο το φάσμα των απαραίτητων σταδίων για την υλοποίηση έργων ενεργειακής αναβάθμισης, προσφέροντας:   

• Εξασφάλιση χρηματοδότησης για εκπόνηση μελετών και υλοποίηση έργων μέσω Ευρωπαϊκών και Εθνικών πόρων.
• Εκπόνηση όλων των απαραίτητων τεχνικών μελετών, όπως:
  • Ανάλυση και πρόβλεψη της μεταφορικής κίνησης του λιμένα,
  • Μελέτες FEED (Front-End Engineering Design),
  • Περιβαλλοντικές μελέτες και μελέτες σκοπιμότητας,
  • Αναλύσεις CBA (Cost-Benefit Analysis),
  • Σύνταξη τεχνικών προδιαγραφών και τευχών δημοπράτησης.
• Υποστήριξη δημόσιων και ιδιωτικών φορέων σε θέματα κανονιστικών πλαισίων και διεθνών κανονισμών σχετικά με την ενεργειακή αναβάθμιση των λιμένων.

Η διεπιστημονική προσέγγιση της ομάδας ΠΡΩΤΕΑΣ δεν περιορίζεται στα πλοία που υπόκεινται σε υποχρεωτική εφαρμογή Cold Ironing (επιβατηγά, κρουαζιερόπλοια και πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων), αλλά επεκτείνεται και σε εμπορικά πλοία γενικής χρήσης, δεξαμενόπλοια και φορτηγά πλοία, προσφέροντας εξειδικευμένες λύσεις για λιμένες με προφίλ πολλαπλών χρήσεων.

Στρατηγική Προτεραιοποίησης και Συγχρηματοδοτούμενα Έργα Cold Ironing 

Στο πλαίσιο συμμόρφωσης με τους Ευρωπαϊκούς κανονισμούς και τη δέσμη μέτρων «Fit for 55», η ομάδα ΠΡΩΤΕΑΣ ολοκλήρωσε επιτυχώς ένα έργο-ορόσημο για την προτεραιοποίηση των ελληνικών λιμένων που υποχρεούνται να διαθέτουν υποδομές Cold Ironing έως το 2030. Το έργο περιελάμβανε:

• Τον εντοπισμό των λιμένων που υπόκεινται σε υποχρέωση παροχής ηλεκτρικής ενέργειας σε πλοία.
• Την προτεραιοποίηση και κατηγοριοποίησή τους βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων.

Τα αποτελέσματα της μελέτης θα αξιοποιηθούν από τους αρμόδιους φορείς για την εξασφάλιση χρηματοδότησης και την ανάπτυξη των απαραίτητων υποδομών.

Παράλληλα, η ομάδα ΠΡΩΤΕΑΣ έχει ενεργή παρουσία την τελευταία δεκαετία σε πληθώρα συγχρηματοδοτούμενων έργων μέσω ευρωπαϊκών προγραμμάτων, όπως το Connecting Europe Facility (CEF). Στο πλαίσιο αυτό εντάσσονται σημαντικές πρωτοβουλίες για την εφαρμογή του Cold Ironing, όπως τα έργα:

• ELEMED (Πειραιάς, Κυλλήνη, Βασιλικός)
• ALFION (Ηγουμενίτσα)
• EALING (Πειραιάς, Ραφήνα, Μπουργκάς, Βάρνα, Κωνστάντζα)
• CIPORT (Πειραιάς)
• CENTAVROS (Βόλος)
• ALFION-INFRA (Ηγουμενίτσα)
• DECOMPRES (Ραφήνα, Λαύριο, Καβάλα, Κέρκυρα)

Το μέλλον: Έξυπνα και πράσινα λιμάνια

Βλέποντας μπροστά στις προκλήσεις της "πράσινης" μετάβασης, η ομάδα ΠΡΩΤΕΑΣ δεν αρκείται στην υλοποίηση συμβατικών συστημάτων, αλλά επενδύει αποφασιστικά στη δημιουργία έξυπνων λιμένων μέσω προηγμένων μικροδικτύων (smart grids).

Οι λύσεις που αναπτύσσει καλύπτουν τις ανάγκες των σύγχρονων λιμένων για:

• Ιδιοπαραγωγή και αποθήκευση ενέργειας
• Εξισορρόπηση φορτίων και διαχείριση αιχμών
• Υποδομές φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων
• Κεντρικά Συστήματα Διαχείρισης Ενέργειας (HEMCS)
• Δημιουργία υποδομών για νέα πράσινα καύσιμα και τεχνολογίες.

Μέσα από αυτή την πολυεπίπεδη στρατηγική, η ομάδα ΠΡΩΤΕΑΣ στηρίζει τη μετάβαση σε μια πιο βιώσιμη, ευφυή και ανταγωνιστική ναυτιλία, ένα όραμα πλήρως ευθυγραμμισμένο με τους ενεργειακούς στόχους που τίθενται από την ευρωπαϊκή πράσινη συμφωνία.