Οι επιστήμονες διαπίστωσαν συρρίκνωση των αποθεμάτων γλυκού νερού στη νότια και κεντρική Ευρώπη, από την Ισπανία και την Ιταλία έως την Πολωνία και περιοχές του Ηνωμένου Βασιλείου.
Ερευνητές του University College London (UCL), σε συνεργασία με το Watershed Investigations και την Guardian, ανέλυσαν δεδομένα δορυφόρων 2002–2024, τα οποία παρακολουθούν αλλαγές στο βαρυτικό πεδίο της Γης. Καθώς το νερό έχει βάρος, οι μεταβολές σε υπόγεια νερά, ποτάμια, λίμνες, υγρασία εδάφους και παγετώνες καταγράφονται, επιτρέποντας στους δορυφόρους να «ζυγίζουν» την ποσότητα αποθηκευμένου νερού.
Τα αποτελέσματα δείχνουν μια σαφή ανισορροπία: ενώ η βόρεια και βορειοδυτική Ευρώπη, ειδικά η Σκανδιναβία, τμήματα του Ηνωμένου Βασιλείου και η Πορτογαλία, γίνονται πιο υγρά, μεγάλες περιοχές του νότου και νοτιοανατολού, συμπεριλαμβανομένων περιοχών της Ισπανίας, Ιταλίας, Γαλλίας, Ελβετίας, Γερμανίας, Ρουμανίας, Ουκρανίας και του ανατολικού ΗΒ, παρουσιάζουν ξηρασία.
Οι επιστήμονες τονίζουν ότι η κλιματική κατάρρευση είναι πλέον εμφανής. «Συγκρίνοντας τα δεδομένα συνολικής αποθήκευσης γλυκού νερού με τα κλιματικά δεδομένα, οι τάσεις συσχετίζονται», λέει ο Mohammad Shamsudduha, καθηγητής στο UCL. Πρόσθεσε ότι η Ευρώπη πιθανότατα κατευθύνεται σε άνοδο θερμοκρασίας περίπου 2°C πάνω από τα προ-βιομηχανικά επίπεδα, και ήδη βλέπουμε τις συνέπειες.
Ακόμη και τα υπόγεια νερά, που θεωρούνται πιο ανθεκτικά στην κλιματική αλλαγή, ακολουθούν παρόμοιες τάσεις ξηρασίας. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, η δυτική πλευρά γίνεται πιο υγρή, ενώ η ανατολική ξηραίνεται, με τα ακραία καιρικά φαινόμενα να εντείνονται.
Ο Shamsudduha προειδοποιεί ότι η ξηρασία στη Νότια Ευρώπη μπορεί να επηρεάσει άμεσα το Ηνωμένο Βασίλειο, που βασίζεται σε εισαγωγές φρούτων και αγροτικών προϊόντων. Οι επιπτώσεις αφορούν επίσης την ασφάλεια τροφίμων, τη γεωργία και τα οικοσυστήματα που εξαρτώνται από τα υπόγεια νερά.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προωθεί στρατηγική ανθεκτικότητας στο νερό για να βοηθήσει τα κράτη-μέλη να διαχειριστούν καλύτερα τους πόρους τους, με στόχο οικονομία νερού τουλάχιστον 10% έως το 2030 και μείωση απωλειών από παλιές υποδομές.
Η καθηγήτρια υδρολογίας Hannah Cloke προειδοποιεί για σοβαρές συνέπειες σε περίπτωση έλλειψης βροχών την άνοιξη και το καλοκαίρι, με περιορισμούς νερού που θα δυσκολέψουν τη ζωή όλων. Το Ηνωμένο Βασίλειο ήδη προετοιμάζεται για ξηρασία που μπορεί να συνεχιστεί έως το 2026, με νέα φράγματα και μέτρα εξοικονόμησης νερού.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, εμφανίζονται εστίες ξήρανσης στη Μέση Ανατολή, την Ασία, τη Νότια Αμερική, κατά μήκος της δυτικής ακτής των ΗΠΑ και σε περιοχές του Καναδά, με τη Γροιλανδία, την Ισλανδία και το Σβάλμπαρντ να παρουσιάζουν επίσης δραματικές τάσεις ξήρανσης.
Στο Ιράν, η Τεχεράνη πλησιάζει στην «ημέρα μηδέν», όταν δεν θα υπάρχει διαθέσιμο νερό βρύσης και σχεδιάζεται η διανομή νερού με δελτίο. Ο πρόεδρος της χώρας, Μασούντ Πεζεσκιάν, έχει δηλώσει ότι εάν η διανομή αποτύχει, η Τεχεράνη μπορεί να χρειαστεί να εκκενωθεί .
Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι η Ευρώπη πρέπει να αναγνωρίσει την κλιματική αλλαγή ως πραγματική απειλή και να υιοθετήσει νέες στρατηγικές, όπως εκτεταμένη συλλογή βρόχινου νερού και καλύτερη διαχείριση των υδάτινων πόρων.
