Τι διδάσκει το μπλακ άουτ της Ισπανίας την Ελλάδα

Τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν πλέον τα ηλεκτρικά συστήματα όλων των χωρών σε συνθήκες χαμηλής ζήτησης, όπως την άνοιξη, και υπερπαραγωγής ΑΠΕ, χωρίς αυτή να συνοδεύεται από αντίστοιχες επενδύσεις στα δίκτυα, αναδεικνύει το τεράστιο μπλακ άουτ στην Ιβηρική, που άφησε χωρίς ρεύμα και τηλεπικοινωνίες 55 εκατομμύρια ανθρώπους.

Στο ερώτημα πόσο προστατευμένο από κάτι αντίστοιχο είναι το ελληνικό σύστημα, την απάντηση δίνουν οι μαζικές περικοπές πράσινης παραγωγής που θα δούμε ξανά τις επόμενες ημέρες και η χθεσινή δήλωση του προέδρου του ΑΔΜΗΕ Μάνου Μανουσάκη ότι «ποτέ δεν υπάρχει τέλος συναγερμού για την ασφαλή ηλεκτροδότηση της χώρας».

Τη σεναριολογία των πρώτων ωρών που μιλούσε για κυβερνοεπίθεση ή κάποιο σπάνιο μετεωρολογικό φαινόμενο, διέψευσε χθες ο ίδιος ο ισπανός Διαχειριστής, η Red Elettrica, που παραθέτοντας τη χρονική αλληλουχία των γεγονότων, έδειξε ότι το χάος προήλθε από μια αλυσίδα τεχνικών αστοχιών του δικτύου. Τις διόγκωσαν οι δομικές αδυναμίες του απομονωμένου από την υπόλοιπη Ευρώπη ηλεκτρικού συστήματος της Ιβηρικής.

Το πρώτο μεγάλο φορτίο παραγωγής, πιθανότατα φωτοβολταικών, «χάθηκε» στις 12.33 το μεσημέρι της Δευτέρας. Το διαδέχθηκε 1,5 δευτερόλεπτο μετά, ένα δεύτερο κύμα,  αντίστοιχης έκτασης, ενώ 3,5 δευτερόλεπτα μετά «έπεσε» η βασική γραμμή διασύνδεσης της Ισπανίας με τη Γαλλία. Ακολούθησαν αλυσιδωτές αντιδράσεις που οδήγησαν το σύστημα στη πλήρη του κατάρρευση.

Αν και ο Πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ απέφυγε να «φωτογραφήσει» τις ΑΠΕ (σσ: η Ισπανία συγκαταλέγεται μεταξύ των μεγαλύτερων παραγωγών στην Ευρώπη), οι ειδικοί σημειώνουν ότι ο ρυθμός επενδύσεων στο ισπανικό δίκτυο υπολείπεται πολύ εκείνου με τον οποίο μπαίνουν στο σύστημα οι νέοι όγκοι φωτοβολταικών και αιολικών. Και όσο αυτοί θα αυξάνονται, τόσο θα δυσκολεύει η αντιμετώπιση μιας τυχόν αστοχίας, όπως αυτή που συνέβη όταν «χάθηκε» η διασυνδετήρια γραμμή από και προς τη Γαλλία.

Η Ισπανία μπορεί να πρωταγωνιστεί στη παραγωγή πράσινης ενέργειας, ωστόσο όπως συμβαίνει στο μεγαλύτερο μέρος της ηπείρου, έτσι και αυτήν, έβαλε το κάρο μπροστά από το άλογο. Πρώτα έγιναν οι επενδύσεις σε ΑΠΕ και μετά εκείνες στα δίκτυα. Τόσο αυτή, όσο και η Πορτογαλία, παρουσιάζουν εξαιρετικά περιορισμένες διασυνδέσεις με τη Γαλλία και την υπόλοιπη Ευρώπη, θυμίζει το Politico.

Γιατί αργούν οι επενδύσεις στα δίκτυα

Αν μας διδάσκει κάτι στην Ελλάδα το μεγάλο μπλακ άουτ της Ιβηρικής είναι ότι η υψηλή διείσδυση ΑΠΕ πρέπει να συνοδεύεται από ενίσχυση των διασυνδέσεων, αυξημένη διαθεσιμότητα ευέλικτων μονάδων και συστημάτων ταχείας απόκρισης στο σύστημα, σχολιάζει ο ομότιμος καθηγητής του ΕΜΠ και πρώην πρόεδρος της ΡΑΕ, Παντελής Κάπρος.

«Κάνουμε διάφορες συζητήσεις για τις τιμές, το λιγνίτη, τις ΑΠΕ και το φυσικό αέριο, αλλά δύσκολα συζητάμε στο δημόσιο διάλογο πώς θα εξασφαλίσουμε πιο ασφαλή και απρόσκοπτη τροφοδοσία μέσα από περισσότερες γραμμές μεταφοράς», ανέφερε χθες από πλευράς του ο αντιπρόεδρος του ΑΔΜΗΕ, Γιάννης Μάργαρης.

Το τελευταίο χρόνο μπήκαν στο σύστημα πάνω από 2 νέα GW φωτοβολταϊκών. Δεν συνέβη το ίδιο με τις επενδύσεις στα δίκτυα. Το ισχύoν άλλωστε μοντέλο αδειοδοτήσεων για ένα νέο δίκτυο μεταφοράς στην Ελλάδα απαιτεί συνήθως 10 ή παραπάνω χρόνια. Αργόσυρτες διαδικασίες για απαλλοτριώσεις και αντιδράσεις έχουν ως αποτέλεσμα πολλά από τα μικρά, μεσαία και μεγάλα έργα του ΑΔΜΗΕ να μετατίθενται συνεχώς προς τα πίσω.

Το πρόβλημα των υποδομών δεν είναι μόνο ελληνικό. Στο διεθνές συνέδριο του ΙΕΑ για την ενεργειακή ασφάλεια που έγινε στο Λονδίνο (24-25 Απριλίου), ένα από τα βασικά μηνύματα ήταν ότι «η ασφάλεια των ηλεκτρικών συστημάτων είναι πιο σημαντική παρά ποτέ». Κανείς στη Βρετανία δεν θα διαφωνούσε με αυτό, γράφει στο Bloomberg o Javier Blas. Ελάχιστες ωστόσο εβδομάδες πριν, το αεροδρόμιο του Χίθροου έκλεισε, καθώς πήρε φωτιά μετασχηματιστής σε ένα παλιό υποσταθμό.

Σβήνει πάλι ο διακόπτης, συναγερμός για Πρωτομαγιά

Ελληνικό δεν είναι και το θέμα των μαζικών περικοπών σε συνθήκες υπερπαραγωγής ΑΠΕ και χαμηλής ζήτησης. Τα όσα συνέβησαν το Πάσχα, αναμένεται να επαναληφθούν σήμερα και τη Πρωτομαγιά. Στον απόηχο όσων έγιναν στην Ισπανία και ενόψει της πολύ χαμηλής κατανάλωσης κατά την αυριανή αργία, το ΥΠΕΝ και ο ΑΔΜΗΕ βρίσκονται ξανά σε «κίτρινο» συναγερμό.

Χθες ο ΑΔΜΗΕ εξέδωσε νέα προειδοποίηση προς τους χιλιάδες μικρούς παραγωγούς ΑΠΕ να είναι έτοιμοι, προκειμένου να «βγάλουν σήμερα από την πρίζα» τα έργα τους μεταξύ 12-4 το μεσημέρι, δηλαδή να τα σβήσουν χειροκίνητα (τα συγκεκριμένα δεν έχουν ακόμη σύστημα τηλεχειρισμού), καθώς το πλεόνασμα ενέργειας αναμένεται να χτυπήσει ρεκόρ. Αιτία, ο συνδυασμός ηλιοφάνειας και υψηλών ανέμων (έως 8 μποφόρ) που ευνοεί τη ταυτόχρονη υψηλή παραγωγή αιολικών και φωτοβολταικών.

«Στο Κέντρο Ελέγχου ενέργειας του ΑΔΜΗΕ στο Κρυονέρι όλοι βρίσκονται σε 24ωρη επιφυλακή και επαγρύπνηση για παν ενδεχόμενο», αναφέρει ο Γενικός Διευθυντής του Διαχειριστή, Δημήτρης Μίχος.

Τα στοιχεία για σήμερα δείχνουν ότι μεταξύ 11 - 13.30 το μεσημέρι, το μέγιστο ωριαίο πλεόνασμα ενέργειας θα «χτυπήσει» τις 6 GWh, ενώ για όλη την ημέρα θα φτάσει τις 39,4 GWh. Πιθανότατα να αποτελεί ιστορικό ρεκόρ περικοπών, ενώ παρόμοια επίδοση με 37,95 GWh είχαμε και χθες. Θυελλώδεις άνεμοι θα σαρώσουν τη χώρα και τη Πρωτομαγιά. 

Εδώ έχει τη σημασία του και ένα άλλο στοιχείο που σημειώνει ο κ. Μίχος. Εκτός από μαζικές περικοπές, σήμερα θα έχουμε και μαζικές εισαγωγές με πάνω από 1 GW για πολλές ώρες. Κι αυτό, καθώς για τις συγκεκριμένες ώρες, οι τιμές στη Βουλγαρία είναι αρνητικές, δηλαδή φθηνότερες από τις εγχώριες. Χωρίς τις εισαγωγές αυτές όμως τα πράγματα θα ήταν χειρότερα για τους παραγωγούς που γκρινιάζουν για τις περικοπές.

Αν είχαμε και στην Ελλάδα αρνητικές τιμές χονδρικής, όπως στη Βουλγαρία, οι επενδυτές θα έπρεπε να βάλουν το χέρι στην τσέπη - αντί να πληρωθούν - προκειμένου να πουλήσουν τη παραγωγή τους στο σύστημα. Διότι αρνητικές τιμές σημαίνουν βάσει των ευρωπαϊκών κανόνων ότι οι επενδυτές πρέπει να πληρώνουν για να πουληθεί η ενέργεια των πάρκων τους. 

Σε μια τέτοια περίπτωση, το πιθανότερο είναι ότι θα είχαν δώσει οι ίδιοι εντολή στις εταιρείες που τους εκπροσωπούν, τους Φορείς Σωρευτικής Εκπροσώπησης (ΦοΣΕ), να μην τους βάλουν καν στην αγορά.

(αναδημοσίευση από euro2day.gr)