Οι νέες προκλήσεις για τη Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑ.Α.Ε.Υ.)
Η ανάληψη των νέων αρμοδιοτήτων από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, η οποία μετονομάστηκε σε Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων, αναδεικνύει τη σπουδαιότητα του ρόλου που διαδραμάτισε η ανεξάρτητη Αρχή τα 23 χρόνια της λειτουργία της κατά τα οποία ρύθμισε με τεχνοκρατική προσέγγιση σημαντικά ενεργειακά ζητήματα.
Από το 2000, οπότε και συστάθηκε έχοντας αρχικά αρμοδιότητες γνωμοδοτικού χαρακτήρα και στη συνέχεια αρμοδιότητες έκδοσης κανονιστικών και ατομικών πράξεων ιδίως για την τήρηση των κανόνων του ανταγωνισμού και των ρυθμιστικών υποχρεώσεων που τέθηκαν με το ν. 4001/2011, την προστασία των καταναλωτών, την εκπλήρωση υποχρεώσεων παροχής υπηρεσιών κοινής ωφέλειας, την ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού και την ανάπτυξη της εσωτερικής αγοράς ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έως τα τελευταία χρόνια, οπότε και ενέσκηψε η ενεργειακή κρίση, ο ρόλος της ΡΑΕ υπήρξε και κομβικός και ουσιαστικός.
Ακριβώς αυτά τα χαρακτηριστικά της Αρχής έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στο γεγονός ότι η Πολιτεία αποφάσισε να ανατεθεί στη ΡΑΕ νέες αρμοδιότητες -των υδάτων και των αποβλήτων. Αρμοδιότητες για τις οποίες, ωστόσο, ο ρόλος της ΡΑΑΕΥ θα είναι κυρίως γνωμοδοτικός, εποπτικός και ελεγκτικός. Με το Άρθρο 4 του πρόσφατου νόμου 5037 (ΦΕΚ Α’ 78/28.03.2023), στις αρμοδιότητες της νέας Αρχής προστίθενται η ρύθμιση θεμάτων εποπτείας και ελέγχου των παρόχων υπηρεσιών ύδατος και διαχείρισης αστικών αποβλήτων.
Οι αρμοδιότητες της ΡΑΕΕΥ (θεματικός κλάδος υδάτων) σχετικά με τα ύδατα αφορούν:
·Γνωμοδοτικές/Εισηγητικές αρμοδιότητες, καθώς
o σύμφωνα με τα άρθρα 11 και 34 του ν. 5037/2023 απαιτείται η έκδοση Γνώμης της Ρ.Α.Α.Ε.Υ. σχετικά με τη μέθοδο κοστολόγησης και τιμολόγησης της παροχής υπηρεσιών ύδατος
o σύμφωνα με τα άρθρα 12 και 16 του ν. 5037/2023, εισηγείται τη θέσπιση μέτρων και διαδικασιών για την παροχή ύδατος, διατυπώνει πρόταση για τη διασφάλιση της επιχειρησιακής λειτουργίας του συνόλου των παρόχων υπηρεσιών ύδατος και την αναδιοργάνωση των παρόχων ύδατος
·Εποπτικές αρμοδιότητες, καθώς σύμφωνα με τα άρθρα 11, 12 και 35 του ν. 5037/2023 η Ρ.Α.Α.Ε.Υ. εποπτεύει και παρακολουθεί το οικονομικό και φυσικό αντικείμενο της παροχής υπηρεσιών ύδατος και ιδίως συγκεκριμένους δείκτες παρακολούθησης υπηρεσιών ύδατος του Παραρτήματος ΙΙΙ του ν. 5037/2023
Αποφασιστικές αρμοδιότητες, καθώς σύμφωνα με τα άρθρα 11, 12 και 35 του ν. 5037/2023 η Ρ.Α.Α.Ε.Υ.:
o Πιστοποιεί τους παρόχους ύδατος, εκδίδει σχέδια πρότυπων κανονισμών ύδρευσης αποχέτευσης και άρδευσης, εγκρίνει τιμολόγια υπηρεσιών Ύδατος (για τις εταιρίες ΕΥΔΑΠ ΑΕ και ΕΥΑΘ ΑΕ), αποφασίζει για τη διαχειριστική επάρκεια των παρόχων υπηρεσιών ύδατος, εγκρίνει τα Γενικά Σχέδια Ύδατος (Γ.Σ.Υ.Υ.) και την έκθεση προγραμματισμού των εργασιών ανάπτυξης των υποδομών υπηρεσιών ύδατος
·Ελεγκτικές/Κυρωτικές αρμοδιότητες, καθώς σύμφωνα με τα άρθρα 17, 18 και 35 του ν. 5037/2023 η Ρ.Α.Α.Ε.Υ.
o Εξετάζει καταγγελίες, καθορίζει τη μεθοδολογία προστίμων, επιβάλλει πρόστιμα και προβαίνει σε συστάσεις.
Οι αρμοδιότητες της ΡΑΕΕΥ (θεματικός κλάδος αποβλήτων) σχετικά με τα απόβλητα αφορούν:
·Γνωμοδοτικές/Εισηγητικές αρμοδιότητες, καθώς σύμφωνα με τα άρθρα 11, 12 και 16 του ν. 5037/2023
o Εισηγείται για τη μέθοδο κοστολόγησης και τιμολόγησης για την διαχείριση αποβλήτων, διατυπώνει προτάσεις για τον εξορθολογισμό των χρεώσεων, διατυπώνει πρόταση δέσμης μέτρων για τη διασφάλιση της επιχειρησιακής λειτουργίας των Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟ.Δ.Σ.Α.), παρέχει Γνώμη για τη θέσπιση οδηγιών και μέτρων για τη συντονισμένη διαχείριση αστικών αποβλήτων
·Εποπτικές αρμοδιότητες, καθώς σύμφωνα με το άρθρο 11 του ν. 5037/2023 η Ρ.Α.Α.Ε.Υ. ελέγχει την αποτελεσματική και οικονομικά συμφέρουσα διαχείριση των αστικών αποβλήτων από τους ΦΟ.Δ.Σ.Α. και ιδίως συγκεκριμένους δείκτες διαχείρισης αστικών αποβλήτων του Παραρτήματος Ι του ν. 5037/2023
·Αποφασιστικές αρμοδιότητες, καθώς σύμφωνα με τα άρθρα 11 και 12 του ν. 5037/2023
o Αποφασίζει τα ελάχιστα επίπεδα ποιότητας για τις υπηρεσίες διαχείρισης αποβλήτων, παρέχει κατευθύνσεις και οδηγίες σε θέματα αξιοποίησης της παραγόμενης ενέργειας από απόβλητα, ελέγχει την οικονομική αποδοτικότητα της διαχείρισης αποβλήτων και αναρτά τα σχετικά στοιχεία κόστους στον ιστότοπό της, αποφασίζει για τη διαχειριστική επάρκεια των ΦΟ.Δ.Σ.Α.
·Ελεγκτικές/Κυρωτικές αρμοδιότητες, καθώς σύμφωνα με τα άρθρα 17, 18 και 35 του ν. 5037/2023 η Ρ.Α.Α.Ε.Υ.
o Εξετάζει καταγγελίες, καθορίζει τη μεθοδολογία προστίμων, επιβάλλει πρόστιμα, προβαίνει σε συστάσεις και ελέγχει την υποχρέωση καταβολής τέλους ταφής από τους ΦΟ.Δ.Σ.Α.
Η νέα Αρχή αποτελεί μια τεράστια πρόκληση, η οποία αναδεικνύει ακόμη περισσότερο την αναγκαιότητα ουσιαστικής ενίσχυσης της Αρχής τόσο σε στελεχιακό δυναμικό, όσο και σε μισθολογικές παροχές, ώστε να μπορεί να προσελκύσει και να διατηρήσει το υψηλού επιπέδου προσωπικό της. Ο θεσμός των Ανεξάρτητων Διοικητικών Αρχών είναι ιδιαίτερα σημαντικός και έχει μακρά παράδοση τόσο στην Ευρώπη όσο και στις Η.Π.Α., καθώς οι ανεξάρτητες αρχές αποτελούν θεμέλιο λίθο της δημοκρατίας.
------------------------------------
* Ο κ. Αθανάσιος Δαγούμας είναι πρόεδρος της ΡΑ.Α.Ε.Υ., Αναπληρωτής Καθηγητής στην Οικονομική της Ενέργειας και των Φυσικών Πόρων, Πανεπιστήμιο Πειραιώς.
Το άρθρο περιλαμβάνεται στον υπό έκδοση τόμο GREEK ENERGY 2023 που εκπόνησε για δωδέκατη συνεχή χρονιά το energypress.
cover photo:news.b2green.gr
