Η υπουργός Περιβάλλοντος της Τσεχίας Άννα Χουμπάτσκοβα (KDU-ČSL, ΕΛΚ) μεταβαίνει στην Πολωνία εν μέσω αυξανόμενων εντάσεων μεταξύ των δύο χωρών. Τους προηγούμενους μήνες, η Τσεχία κατηγόρησε την Πολωνία για παράνομη εξόρυξη άνθρακα στη συνορεύουσα περιοχή και ζήτησε από την Πολωνία οικονομική αποζημίωση. Ενώ η πολιτική εκπροσώπηση και των δύο πλευρών στέλνει θετικά μηνύματα ελπίζοντας σε εξωδικαστικό συμβιβασμό, η πολωνική εταιρεία εξόρυξης άνθρακα ρίχνει λάδι στη φωτιά.
Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για την κατανομή της πράσινης χρηματοδότησης της ΕΕ, η Τσεχία και η Πολωνία ήταν οι πιο στενοί σύμμαχοι, αλλά αυτό δεν ισχύει πλέον. Ενώ οι αναλήψεις χρημάτων της ΕΕ αποτελούσαν κοινό συμφέρον και των δύο χωρών, ο «πράσινος» μετασχηματισμός των γειτονικών περιοχών άνθρακα περνάει μια δύσκολη περίοδο.
Η τσεχική κυβέρνηση κατέθεσε μήνυση κατά της Πολωνίας, κατηγορώντας τις αρχές της για παράνομη παράταση της άδειας του ανθρακωρυχείου Turów, που βρίσκεται κοντά στα σύνορα με την Τσεχία.
Το Δικαστήριο της ΕΕ στο Λουξεμβούργο έχει ήδη εκδώσει προδικαστική απόφαση και διέταξε την Πολωνία να σταματήσει αμέσως την εξόρυξη, καθώς προκαλεί λειψυδρία και ρύπανση του τσεχικού εδάφους. Η Βαρσοβία συνεχίζει να αγνοεί την εντολή παρά το βαρύ πρόστιμο των 500.000 ευρώ ημερησίως.
Η νεοδιορισθείσα υπουργός Περιβάλλοντος της Τσεχίας μεταβαίνει τώρα στη Βαρσοβία για να επιτύχει μια πολυαναμενόμενη συμφωνία που θα μπορούσε να λύσει τη διαμάχη χωρίς περαιτέρω παρέμβαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.
«Είναι σημαντικό για μένα να τονίσω ότι η τσεχική πλευρά ενδιαφέρεται πάρα πολύ για την επίλυση της διαφοράς και κάνουμε τα πάντα για να την επιλύσουμε το συντομότερο δυνατό», δήλωσε η υπουργός Χουμπάτσκοβα πριν από το ταξίδι της στη Βαρσοβία.
Η αισιοδοξία είναι κοινή και στις δύο πλευρές των συνόρων. «Εδώ και πολύ καιρό, η προηγούμενη (τσεχική) κυβέρνηση προσποιούνταν μόνο ότι ήθελε να βρει συμβιβασμό. Δεν υπήρχε πραγματική βούληση», δήλωσε ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών της Πολωνίας Πάβελ Γιαμπλόνσκι. «Πιθανώς ήταν λόγω των ανησυχιών για το πώς μπορεί να γίνει δεκτός (ο συμβιβασμός για το Turów) από το κοινό. Η νέα κυβέρνηση φαίνεται να έχει μια ελαφρώς διαφορετική προσέγγιση», δήλωσε στον δημόσιο ραδιοφωνικό φορέα Polskie Radio.
«Η νέα κυβέρνηση κέρδισε την ψήφο εμπιστοσύνης την περασμένη εβδομάδα, οπότε τώρα μπορούμε να επιστρέψουμε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Η Πολωνία παραμένει έτοιμη να επιλύσει τη διαμάχη με διμερείς συνομιλίες», πρόσθεσε η υπουργός.
Εν τω μεταξύ, η PGE – κρατικός πολωνικός ενεργειακός κολοσσός – αντεπιτέθηκε.
«Μετά από 18 γύρους διαπραγματεύσεων το 2021 και τις επιθέσεις της τσεχικής κυβέρνησης στο Turów, αποδεικνύεται ότι το τσεχικό ορυχείο λειτουργούσε χωρίς περιβαλλοντική αξιολόγηση τον τελευταίο χρόνο και της απόφασης που εκδόθηκε στα τέλη Δεκεμβρίου δεν προηγήθηκαν υποχρεωτικές διασυνοριακές συμφωνίες με την Πολωνία», έγραψε στο Twitter η αντιπρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της PGE Wanda Buk.
Το τσεχικό ορυχείο με την ονομασία ČSM αναμένεται να κλείσει εντελώς μέχρι το τέλος του 2022, ενώ στο ορυχείο Turów χορηγήθηκε άδεια που ισχύει μέχρι το 2044.
