Ανταπόκριση Γ. Τσιπουρίδη από COP23: Κλιματικοί πρόσφυγες και Κλιματική δικαιοσύνη

Στη Βόννη ήταν η πρώτη φορά που ένα μικρό νησιωτικό αναπτυσσόμενο κράτος προεδρεύει σε μια διάσκεψη του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή. Ποτέ μέχρι τώρα, μια χώρα στις πρώτες γραμμές της κλιματικής αλλαγής δεν προήδρευσε στις παγκόσμιες διαπραγματεύσεις για το κλίμα.

Συμβολικό αλλά και ουσιαστικό παράλληλα μια και εκπροσωπεί τις χώρες που βρίσκονται ήδη στην πρώτη γραμμή της μάχης με την κλιματική αλλαγή.

Από τα Φίτζι ήταν και ο 12χρονος Timoci Naulusala, ο οποίος μίλησε από του βήματος της διάσκεψης στη Βόννη, ευκαιρία που κέρδισε στο πλαίσιο σχετικού διαγωνισμού για παιδιά για την Εβδομάδα του κλίματος.

Ο νεαρός, μιλώντας παρουσία ηγετών όπως η Μέρκελ και ο Μακρόν,  στις 15/11 έκανε μια συγκινητική και παθιασμένη έκκληση για δράση για το κλίμα, τους κλιματικούς πρόσφυγες και την κλιματική δικαιοσύνη, που ίσως για πρώτη φορά τονίστηκε τόσο ξεκάθαρα σε Διάσκεψη για το κλίμα:

«Η θάλασσα καταπίνει χωριά, τρώει τις ακτές, καταστρέφει καλλιέργειες ... οδηγεί στη μετεγκατάσταση των ανθρώπων ... κλαίμε για αγαπημένα πρόσωπα που χάνουμε…. πεθαίνουμε από την πείνα και τη δίψα…… είναι μια καταστροφή, είναι θλιβερή ... αλλά είναι η πραγματικότητα.

"Μπορεί να νομίζετε ότι θα επηρεάσει μόνο τα μικρά έθνη ... κάνετε λάθος."

Αναφερόμενος στο εμβληματικό κανό των Φίτζι, την «drua» που εκτίθεται στο χώρο της διάσκεψης της Βόννης, για το οποίο συμβολικά είχε πει στην έναρξη, πως είμαστε όλοι στο ίδιο κανό, ο Πρωθυπουργός των Φίτζι και Πρόεδρος του COP23, Frank Bainimarama δήλωσε:

"Είμαστε όλοι δεσμευμένοι από το κοινό συμφέρον μας για μείωση των συγκεντρώσεων αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα. Αυτή είναι η αποστολή της ανθρωπότητας. Είναι συμβολικό για το ταξίδι που όλοι πρέπει να κάνουμε μαζί. Μας έμειναν λίγες μέρες ακόμη. Ας μείνουμε σταθεροί στην πορεία μας. Ας φτάσουμε στον προορισμό μας ".

"Το όραμα των Φίτζι είναι για μια Προεδρία που είναι διαφανής και χωρίς αποκλεισμούς, προωθεί τη Συμφωνία των Παρισίων και επιταχύνει τις κλιματικές ενέργειες για όλες τις ευάλωτες κοινωνίες, αξιοποιώντας τις δικές μας εμπειρίες ως Μικρό Νησί Αναπτυσσόμενο Κράτος στον Ειρηνικό.

«Είμαστε όλοι ευάλωτοι και πρέπει όλοι να δράσουμε».

Κλιματική Δικαιοσύνη

Στις 16/11 ήταν η ημέρα Κλιματικής Δικαιοσύνης στο COP23. Η Κλιματική  Δικαιοσύνη συνδέει τα ανθρώπινα δικαιώματα με την ανάπτυξη με στόχο τη δημιουργία ενός ανθρωποκεντρικού τρόπου ανάπτυξης, ο οποίος θα έχει σαν προτεραιότητα την προστασία των δικαιωμάτων των πλέον ευάλωτων και την κατανομή των επιβαρύνσεων από την κλιματική αλλαγή, αλλά και των ωφελειών από την επίλυσή τους, δίκαια και ισότιμα.

Η κλιματική δικαιοσύνη καθοδηγείται από τις εξής βασικές αρχές:

• Σεβασμό και Προστασία των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων

• Υποστήριξη του Δικαίου στην Ανάπτυξη

• Ισότιμη Κατανομή ωφελειών και επιβαρύνσεων

• Εξασφάλιση της συμμετοχής, της διαφάνειας και της λογοδοσίας στη λήψη αποφάσεων για την κλιματική αλλαγή

• Ισότητα των φύλων και δικαιοσύνη

• Αξιοποίηση της μεταρρυθμιστικής δύναμης της εκπαίδευσης  

• Χρήση αποτελεσματικών συνεργασίων για την εξασφάλιση Κλιματικής δικαιοσύνης

Η κλιματική αλλαγή επηρεάζει τους ανθρώπους και τα δικαιώματά τους στην τροφή, στο νερό, στην υγεία, στην εκπαίδευση και στην προστασία διαβίωσης και καταλύματος. Για το λόγο αυτό, η υιοθέτηση μιας προσέγγισης στη λήψη μέτρων για την κλιματική αλλαγή, που θα λαμβάνει σοβαρά υπόψη τα ανθρώπινα δικαιώματα και θα ασκεί κλιματική δικαιοσύνη, είναι ιδιαίτερα σημαντική και καθοριστικά απαραίτητη.

Πάπας Φραγκίσκος

Και ο Πάπας Φραγκίσκος δήλωσε παρών, αποστέλλοντας επιστολή στους συμμετέχοντες στη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την αλλαγή του κλίματος COP-23. Η επιστολή απεστάλη στον προεδρεύοντα πρωθυπουργό Frank Bainimarama των Νήσων Φίτζι. 

Ο Πάπας Φραγκίσκος συγχαίρει τους ηγέτες που συμμετείχαν στην εκδήλωση COP-23 και τους καλεί να διατηρήσουν υψηλό επίπεδο συνεργασίας και παράλληλα ανανέωσε την "επείγουσα έκκλησή του" για ανανεωμένο διάλογο "για το πώς οικοδομούμε το μέλλον του πλανήτη".

«Χρειαζόμαστε μια συνεργασία που να μας ενώνει όλους, επειδή η περιβαλλοντική πρόκληση που βιώνουμε και οι ανθρώπινες ρίζες της, μας αφορά όλους και μας επηρεάζει όλους».

Ο Πάπας προειδοποίησε τους συμμετέχοντες να αποφύγουν τις «τέσσερις αρνητικές θέσεις» σχετικά με τις διαπραγματεύσεις για το μέλλον του πλανήτη: «άρνηση, αδιαφορία, παραίτηση και επιλογή ανεπαρκών λύσεων».

Κλιματικοί πρόσφυγες

Καθώς η κλιματική αλλαγή προκαλεί άνοδο της στάθμης της θάλασσας, οι ευάλωτοι πληθυσμοί σε χώρες όπως το Τουβαλού, το Μπαγκλαντές και το Βιετνάμ απειλούνται με την πολύ πραγματική προοπτική να χάσουν τα σπίτια τους και να μεταναστεύσουν στην ενδοχώρα.

Αν και δεν είναι σαφές πόσοι άνθρωποι θα ξεριζωθούν από την αλλαγή του κλίματος, ο αριθμός των «κλιματικών μεταναστών» προβλέπεται να αυξηθεί. Μόνο μεταξύ 2008 και 2016, περισσότερα από 20 εκατομμύρια άνθρωποι ετησίως εκτοπίστηκαν από ακραίες καιρικές καταστροφές, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της Oxfam.

Σε ορισμένα μέρη, όπως τα νησιά Φίτζι, αυτό συμβαίνει ήδη.

Το 2014, ολόκληρο το χωριό Vunidogoloa στο Vanua Levu αναγκάστηκε να μετακινηθεί σε υψηλότερο έδαφος 2 χιλιόμετρα εσωτερικά για να ξεφύγει από την παράκτια διάβρωση και τις τακτικές πλημμύρες - περιβαλλοντικές επιπτώσεις που οι χωρικοί και η κυβέρνηση των Φίτζι αποδίδουν στην κλιματική αλλαγή.

Άλλα 80 χωριά έχουν πλέον χαρακτηριστεί ότι βρίσκονται σε κίνδυνο και έχουν ανάγκη μετεγκατάστασης. Τα πρώτα θύματα της κλιματικής αλλαγή είναι αυτοί οι ιθαγενείς πληθυσμοί.

Η Προεδρία της Διάσκεψης της Βόννης, τα νησιά Φίτζι, φέρνει μια μοναδική προσέγγιση για την Κλιματική Δικαιοσύνη στο φετινό COP23. Είναι το πρώτο Μικρό Νησιωτικό Αναπτυσσόμενο Κράτος που κατέχει την Προεδρία ενός COP και είναι επίσης το πρώτο μέλος της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας για την Κλιματική Δικαιοσύνη Mary Robinson Foundation for Climate Justice  που επικύρωσε τη Συμφωνία των Παρισίων.

16 Νοεμβρίου 2017

Γιάννης Τσιπουρίδης