Μια “ακτινογραφία” της ελληνικής αγοράς φωτοβολταϊκών 2010-2022
Εισαγωγή
Με αφορμή τη συμπλήρωση 20 χρόνων από την ίδρυση του Συνδέσμου Εταιριών Φωτοβολταϊκών (ΣΕΦ), παρουσιάζουμε ένα χρονικό και μια αποτύπωση της ελληνικής αγοράς φωτοβολταϊκών, όπως αυτή εξελίχθηκε μέσα στα χρόνια, και κυρίως από το 2010 και μετά οπότε και έχουμε ένα αξιοσημείωτο όγκο εγκατεστημένων συστημάτων.
Οι θεσμικές ρυθμίσεις που καθόρισαν την αγορά
Αν και το θεσμικό πλαίσιο που διέπει την αγορά φωτοβολταϊκών είναι πολυσχιδές και δαιδαλώδες, καταγράφουμε παρακάτω τις βασικές ρυθμίσεις που καθόρισαν την πορεία της αγοράς.
Η παρακάτω απεικόνιση δείχνει παραστατικά την πορεία της αγοράς.
Η αγορά με αριθμούς
Το παρακάτω διάγραμμα απεικονίζει τις ετήσιες και συνολικές συνδέσεις φωτοβολταϊκών στο δίκτυο (σε MWp).
Τα νούμερα για το 2022 αποτελούν εκτίμηση.
Τα φωτοβολταϊκά αποτελούν την πιο δημοκρατική και αποκεντρωμένη ενεργειακή τεχνολογία, όπως φαίνεται και στα παρακάτω διαγράμματα.
Οι ετήσιες και συνολικές επενδύσεις σε φωτοβολταϊκά συστήματα για την περίοδο 2010-2022 απεικονίζονται στο παρακάτω διάγραμμα
Η ανάπτυξη (ή και η ανάσχεση) της αγοράς είχε φυσικά αντίκτυπο και στις θέσεις εργασίας που σχετίζονται με τα φωτοβολταϊκά.
Στη νέα φάση ανάπτυξης, μετά το 2019, έχουμε συγκριτικά λιγότερες θέσεις εργασίας, πρώτον γιατί η είσοδος στην αγορά φωτοβολταϊκών πλαισίων μεγαλύτερης ονομαστικής ισχύος απαιτεί λιγότερα εργατικά χέρια, και, δεύτερον, γιατί την περίοδο 2012-2013 είχαμε σημαντική ανάπτυξη μικρών οικιακών συστημάτων τα οποία υποστηρίζουν συγκριτικά περισσότερες θέσεις απασχόλησης. Τα χρόνια της ύφεσης, η πλειονότητα των άμεσων θέσεων εργασίας αφορά στη λειτουργία και συντήρηση των σταθμών.
Σε ότι αφορά στο κόστος επένδυσης για διάφορες κατηγορίες φωτοβολταϊκών, το παρακάτω διάγραμμα απεικονίζει τη διαχρονική μείωσή του, αλλά και τις παροδικές αυξήσεις που επέφεραν η πανδημία και η πρόσφατη ενεργειακή κρίση.
Αντίθετα απ’ ότι πιστεύουν πολλοί, τα φωτοβολταϊκά έχουν σημαντική εγχώρια προστιθέμενη αξία.
Σε ότι αφορά την εξέλιξη του μέσου μεγέθους ανά κατηγορία, αυτή απεικονίζεται στα τρία διαγράμματα που ακολουθούν.
Η μείωση του μέσου μεγέθους τα τελευταία χρόνια, εξηγείται από το γεγονός ότι τα νέα συστήματα είναι για αυτοπαραγωγή και το εγκατεστημένο μέγεθος εξαρτάται από την κατανάλωση του αυτοπαραγωγού και όχι από την ανώτατη επιτρεπόμενη ισχύ (που ήταν 10 kWp στο παλιό πρόγραμμα της περιόδου 2009-2019).
Την πρώτη περίοδο ανάπτυξης, το μέσο μέγεθος των συστημάτων καθορίστηκε κυρίως από τα συστήματα κάτω των 100 kWp (λόγω σχετικών ρυθμίσεων), ενώ στη δεύτερη φάση ανάπτυξης από μεγαλύτερα συστήματα περί τα 500 kWp.
Η ετήσια παραγωγή ενέργειας από φωτοβολταϊκά φαίνεται στο παρακάτω διάγραμμα.
Το παρακάτω διάγραμμα δείχνει τα σημαντικά περιβαλλοντικά οφέλη από την ανάπτυξη των φωτοβολταϊκών.
Σε ότι αφορά τέλος τις Ενεργειακές Κοινότητες, ο παρακάτω πίνακας δίνει στοιχεία για την ανάπτυξή τους την περίοδο 2018-2022.
Έρευνα- Κείμενο: Στέλιος Ψωμάς, Σύμβουλος Συνδέσμου Εταιριών Φωτοβολταϊκών, Νοέμβριος 2022, www.helapco.gr
