Με σημαία το «σχέδιο Mattei» η ιταλική προεδρία στην G7 – Τα ενεργειακά σχέδια της Μελόνι και η συνεργασία με την Αφρική

Η  Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι έχει ορκιστεί να κάνει την Ιταλία ενεργειακό κόμβο για την Ευρώπη μέσω του «Σχεδίου Mattei για την Αφρική», μιας νέας προσπάθειας διεθνούς συνεργασίας με τις αφρικανικές χώρες, με στόχο «να επιστρέψει στην Αφρική την αξιοπρέπειά της» μέσω της ανάπτυξης των πόρων της. 

Δηλώνοντας επανειλημμένα ότι «δεν θα είναι ληστρικό» κατά τις επισκέψεις της στην Αλγερία και την Τυνησία , η Μελόνι ποντάρει πολλά στο σχέδιο αυτό.

Ο στόχος αυτός μπαίνει σε νέα βάση καθώς η Ιταλία ανέλαβε την εκ περιτροπής προεδρία της Ομάδας των Επτά κορυφαίων βιομηχανικών χωρών, στην οποία συμμετέχουν οι Ηνωμένες Πολιτείες, ο Καναδάς, η Ιαπωνία, η Γερμανία, η Γαλλία, η Βρετανία και η Ιταλία, στις αρχές Ιανουαρίου.

Θα φιλοξενήσει πολυάριθμες υπουργικές συναντήσεις καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, συμπεριλαμβανομένης μιας συνόδου κορυφής των ηγετών τον Ιούνιο.

Οι ιταλικές προθέσεις

Η Μελόνι έκανε εξ αρχής γνωστές τις προθέσεις της, τονίζοντας ότι η ιταλική προεδρία θα εστιάσει στην ανάπτυξη στρατηγικών συνεργασιών με την Αφρική, αντί της παροχής βοήθειας.

Η ανάπτυξη τοπικών οικονομιών και η αύξηση του βιοτικού επιπέδου στην Αφρική, είπε, θα μπορούσε να αποτρέψει τους υποψήφιους μετανάστες από το να αναζητήσουν καταφύγιο στην Ευρώπη.

Υπογράμμισε επίσης ότι το σχέδιο Mattei -που πήρε το όνομά του από τον Ενρίκο Ματέι, ιδρυτή του κρατικά ελεγχόμενου γίγαντα πετρελαίου και φυσικού αερίου Eni -περιλαμβάνει συγκεκριμένα έργα πέρα ​​από ενεργειακές συμφωνίες. 

Και αποκάλυψε ότι περισσότερες λεπτομέρειες θα αποκαλυφθούν αργότερα αυτό το μήνα σε διάσκεψη της Ρώμης.

Η ενέργεια ανάχωμα στην παράνομη μετανάστευση

Η κυβέρνηση της Μελόνι λέει ότι είναι ανοιχτή στη νόμιμη μετανάστευση για να βοηθήσει να καλυφθούν τα κενά εργασίας στην Ιταλία, η οποία έχει έναν από τους παλαιότερους και συρρικνούμενους πληθυσμούς στον κόσμο.

Για την ίδια τη Μελόνι, η απάντηση στο μεταναστευτικό αίνιγμα δεν βρίσκεται στη φιλανθρωπία ή την εκμετάλλευση, αλλά στις ίσες, δίκαιες και στρατηγικές σχέσεις με τα αφρικανικά έθνη. Υπογράμμισε τη σημασία της δημιουργίας συνθηκών σε αυτές τις χώρες που θα παρέχουν στους ανθρώπους το δικαίωμα να μην μεταναστεύσουν. Το κλειδί, πρότεινε, βρίσκεται στις στοχευμένες επενδύσεις και μια στρατηγική προσέγγιση, με στόχο την ενίσχυση της οικονομικής και κοινωνικής σταθερότητας αυτών των εθνών.

Σημαντικός παίκτης

 Ιταλία στοχεύει να γίνει και πάλι σημαντικός παίκτης στο τραπέζι των διεθνών διαπραγματεύσεων για το κλίμα, δήλωσε ο πρόσφατα  ο διορισμένος ειδικός απεσταλμένος της χώρας για το κλίμα Φραντσέσκο Κορβάρο. Ο καθηγητής πανεπιστημίου και μηχανικός είπε ότι η κλιματική πολιτική θα γίνει έτσι μια από τις προτεραιότητες καθώς η χώρα ανέλαβε την προεδρία της G7 για όλο το 2024. 

Με το λεγόμενο «Σχέδιο Mattei», η Ιταλία σκοπεύει επίσης να πιέσει για ισχυρότερη συνεργασία με την Αφρική, με βασικό στοιχείο την ενέργεια. 

Η νέα υποδομή φυσικού αερίου που αργότερα θα μετατραπεί σε υδρογόνο θα βοηθούσε την Ιταλία να οικοδομήσει τον ρόλο της ως ενεργειακού κόμβου στη Μεσόγειο. 

Ο Κορβάρο υπογράμμισε ότι αναμένει η κυβέρνησή του να παρουσιάσει την ατζέντα της G7 στις αρχές του επόμενου έτους, λαμβάνοντας υπόψη τα συμπεράσματα της διάσκεψης του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή COP28 στο Ντουμπάι. 

H ιταλική προεδρία

Η ιταλική Προεδρία θα διαρκέσει έως τις 31 Δεκεμβρίου 2024 και θα περιλαμβάνει ένα πυκνό πρόγραμμα τεχνικών συναντήσεων και θεσμικών εκδηλώσεων σε όλη τη χώρα. Η κύρια εκδήλωση, η Σύνοδος Κορυφής των Ηγετών, θα πραγματοποιηθεί στις 13-15 Ιουνίου στην Απουλία.

Βασική εστίαση της ιταλικής προεδρίας, όπως αναφέρεται στη σχετική παρουσίαση θα είναι η υπεράσπιση του διεθνούς συστήματος που βασίζεται σε κανόνες. Ο επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει υπονομεύσει τις αρχές της και έχει προκαλέσει αυξανόμενη αστάθεια, με πολλαπλές κρίσεις να εκτυλίσσονται σε όλο τον κόσμο. Η G7 θα δώσει την ίδια σημασία στη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή, με τις συνέπειές της για την παγκόσμια ατζέντα.

Η σχέση με τις αναπτυσσόμενες χώρες και τις αναδυόμενες οικονομίες θα είναι κεντρική. Η δέσμευση με την Αφρική θα είναι βασική προτεραιότητα. 

Δέκα χρόνια χρηματοδότησης εξαγωγών στην Αφρική

Οι ιταλικές επιχειρήσεις στην Αφρική δεν είναι ένα νέο φαινόμενο και είναι ιδιαίτερα έντονο την τελευταία δεκαετία. Στην πραγματικότητα, μεταξύ 2013 και 2021 το ιταλικό κράτος υποστήριξε επίσημα εκατοντάδες έργα που είχαν πιθανώς μέτριες ή υψηλές αρνητικές περιβαλλοντικές ή κοινωνικές επιπτώσεις, για ένα σύνολο 22 δισεκατομμυρίων ευρώ που παρείχε το κράτος με τη μορφή ασφάλισης πιστώσεων, άμεσης χρηματοδότησης, εγγύησης ή εγγυήσεις. Από αυτά τα έργα, μόνο 27 αφορούσαν αφρικανικές χώρες, αλλά μαζί αντιπροσώπευαν περίπου το 32% του συνολικού όγκου – περίπου 7,2 δισεκατομμύρια ευρώ.

Μια υποδειγματική περίπτωση είναι το έργο παραγωγής φυσικού αερίου στη Μοζαμβίκη που ανέλαβε η Eni και οδήγησε στην ενοποίηση της πιο πρόσφατης επενδυτικής στρατηγικής της Ιταλίας στην Αφρική. Μεταξύ 2016 και 2021, η Ιταλία εξέδωσε εγγυήσεις αξίας 1,6 δισεκατομμυρίων ευρώ για το έργο.