Καύσωνας: Τριπλασιασμός θανάτων στην Ευρώπη – Πόσοι πέθαναν τον Ιούνιο στην Αθήνα, λόγω ζέστης

Η κλιματική αλλαγή ενέτεινε το πρόσφατο ευρωπαϊκό κύμα καύσωνα που προκάλεσε σημαντική αύξηση των θανάτων. Οι υπολογισμοί των ειδικών Οι ειδικοί για 12 ευρωπαϊκές πόλεις, μεταξύ των οποίων και η Αθήνα.

Τριπλασιασμό των θανάτων στην Ευρώπη που αποδίδονται στις εξαιρετικά υψηλές θερμοκρασίες, διαπίστωσαν την τελευταία εβδομάδα του Ιουνίου ειδικοί επιστήμονες του Imperial College του Λονδίνου.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, η κλιματική αλλαγή ενέτεινε το πρόσφατο ευρωπαϊκό κύμα καύσωνα που προκάλεσε σημαντική αύξηση των θανάτων, λόγω ζέστης. Οι ειδικοί υπολογίζουν ότι σε 12 ευρωπαϊκές πόλεις – μεταξύ των οποίων και η Αθήνα – σημειώθηκαν 1.500 περισσότεροι θάνατοι το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.

«Η πλειοψηφία των θανάτων που σχετιζόταν με υψηλές θερμοκρασίες θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί αν δεν υπήρχε η επίδραση της κλιματικής αλλαγής: η πρώιμη έναρξη υψηλών θερμοκρασιών, η παρατεταμένη παρουσία τους, και τα υψηλότερα μέγιστα, μέσω και φαινομένων όπως ο θερμικός θόλος», διευκρινίζει, μιλώντας στο ΒΗΜΑ, ο παθολόγος και διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Γιώργος Παππάς. «Καύσωνες πρώιμοι και παρατεταμένοι, ακραία φαινόμενα όπως πλημμύρες και πυρκαγιές, αλλαγή του οικοσυστήματος και νέα παθογόνα – ο ιός του Δυτικού Νείλου φέτος ξεκίνησε από την Αττική με 4 κρούσματα, με συμπτώματα από το κεντρικό νευρικό σύστημα (όταν όλο το 2024 στην περιοχή της Αττικής είχαν καταγραφεί έξι».

Έως 4 βαθμούς αυξήθηκαν οι θερμοκρασίες στις πόλεις

Εστιάζοντας σε δέκα ημέρες, όπου σημειώθηκαν πολύ υψηλές θερμοκρασίες, και συγκεκριμένα από τις 23 Ιουνίου έως τις 2 Ιουλίου 2025, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η κλιματική αλλαγή σχεδόν τριπλασίασε τον αριθμό των θανάτων που σχετίζονται με τη ζέστη. Η δε χρήση ορυκτών καυσίμων έχει αυξήσει τις θερμοκρασίες στις πόλεις έως και 4 βαθμούς Κελσίου.

Ειδικότερα, η έρευνα έδειξε ότι περίπου 1.500 από τους 2.300 εκτιμώμενους θανάτους λόγω ζέστης (65%), είναι αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής που αυξάνει τη θερμοκρασία κατά 1-4 βαθμούς Κελσίου.

Αθήνα: 96 περισσότεροι θάνατοι

Η κλιματική αλλαγή ευθύνεται για 317 από τους εκτιμώμενους θανάτους – λόγω υπερβολικής ζέστης – στο Μιλάνο, 286 στη Βαρκελώνη, 235 στο Παρίσι, 171 στο Λονδίνο, 164 στη Ρώμη, 108 στη Μαδρίτη, 96 στην Αθήνα, 47 στη Βουδαπέστη, 31 στο Ζάγκρεμπ, 21 στη Φρανκφούρτη, 21 στη Λισαβόνα και 6 στο Σάσαρι.

Αυτό σημαίνει ότι ο πιθανός αριθμός θανάτων από τη ζέστη που προκαλείται από την κλιματική αλλαγή σε πολλές ευρωπαϊκές πόλεις ήταν υψηλότερος από ό,τι σε άλλες πρόσφατες καταστροφές, συμπεριλαμβανομένων των πλημμυρών της Βαλένθια το 2024 (224 θάνατοι) και των πλημμυρών του 2021 στη βορειοδυτική Ευρώπη (243 θάνατοι).

Άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω αποτελούσαν το 88% των θανάτων, γεγονός που σημαίνει ότι όσοι έχουν υποκείμενα νοσήματα διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο πρόωρου θανάτου κατά τη διάρκεια καύσωνα.

Θα αυξάνεται ο αριθμός των νεκρών

Οι ειδικοί επιστήμονες προειδοποιούν ότι οι θερμοκρασίες θα συνεχίσουν να αυξάνονται. Ομοίως και ο αριθμός των νεκρών. Αυτό θα συμβαίνει – όπως λένε – μέχρι ο κόσμος να σταματήσει σε μεγάλο βαθμό την καύση πετρελαίου, φυσικού αερίου και άνθρακα.

Σύμφωνα με τον κ. Παππά, οι υψηλές θερμοκρασίες είναι μια νέα πραγματικότητα. Ο Ιούνιος του 2025 ήταν ο θερμότερος που έχει καταγραφεί στην Δυτική Ευρώπη, με μέση θερμοκρασία υψηλότερη κατά 2,81 βαθμούς Κελσίου του μέσου όρου της περιόδου 1991-2020.

«Η Ευρώπη (και η Αρκτική)», σημειώνει, «θερμαίνονται με υπερδιπλάσιο ετήσιο ρυθμό του μέσου όρου του πλανήτη. Πρόκειται για μία νέα πραγματικότητα την οποία δεν προβλέψαμε ώστε να προσαρμόσουμε ανάλογα τον εξωτερικό και εσωτερικό χώρο στον οποίο λειτουργούν τα κοινωνικά σύνολα. Στο πώς χτίζουμε τα κτίριά μας, στο πώς διαμορφώνουμε τις πόλεις, στο πώς δραστηριοποιούνται ομάδες, σύλλογοι και συλλογικότητες, στο πώς πληροφορούμε, στο πώς εντοπίζουμε και φροντίζουμε τους περισσότερο ευάλωτους. Όχι ότι τρέχουμε να προλάβουμε το χαμένο έδαφος, ακόμη στον σχεδιασμό είμαστε».

 

G