PROTASIS: το νησί του Αγίου Ευστρατίου μεταμορφώνεται ενεργειακά - Ο κρίσιμος ρόλος των συστημάτων ενεργειακής διαχείρισης

Στον Άγιο Ευστράτιο έχει υλοποιηθεί ένα από τα πιο σύγχρονα έργα παραγωγής και διαχείρισης ενέργειας, με στόχο τη μείωση της εξάρτησης από τα συμβατικά καύσιμα και την προώθηση της βιωσιμότητας. Το έργο «Υβριδικό Σύστημα Παραγωγής Ηλεκτρικής και Θερμικής Ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας στον Άγιο Ευστράτιο», που υλοποιήθηκε από τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, αποτελεί σημαντικό ορόσημο στην πορεία του νησιού προς την ενεργειακή του αυτονομία.

Ενσωματώνοντας ένα αιολικό πάρκο ισχύος 0,9 MW, μία εγκατάσταση φωτοβολταϊκών 0,2 MW, μια μονάδα αποθήκευσης ενέργειας με μπαταρία 2,56 MWh και ένα τοπικό δίκτυο θέρμανσης των 1.005 MW, το σύστημα έχει σχεδιαστεί ώστε να καλύπτει περισσότερο από το 85% της ζήτησης του νησιού σε ηλεκτρική ενέργεια, περιορίζοντας σημαντικά την εξάρτησή του από τις παραδοσιακές πηγές θέρμανσης.

Στην καρδιά του έργου βρίσκεται το Ολοκληρωμένο Υβριδικό Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου Ενέργειας (HEMCS), το οποίο ανέπτυξε και υλοποίησε η PROTASIS ως υπεργολάβος της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ. Πρόκειται για ένα κεντρικό «έξυπνο» σύστημα, που συντονίζει και βελτιστοποιεί τη συνεργασία ανάμεσα στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, την αποθήκευση και τις υφιστάμενες γεννήτριες πετρελαίου. Έτσι εξασφαλίζεται η ομαλή, αποδοτική και ασφαλής λειτουργία όλων των επιμέρους ενεργειακών υποδομών του νησιού.

Μετά την εγκατάσταση του υβριδικού σταθμού, το ηλεκτρικό σύστημα του νησιού έχει πλέον τη δυνατότητα να λειτουργεί σε τρεις διακριτές καταστάσεις λειτουργίας:

1. Πλήρως αυτόνομη λειτουργία - Ενεργή είναι μόνο η υβριδική μονάδα (ΑΠΕ και αποθήκευση ενέργειας με μπαταρίες), η οποία διαχειρίζεται αυτόνομα τη ρύθμιση της τάσης και της συχνότητας.
2. Συμβατική λειτουργία με πετρέλαιο - Η ηλεκτροδότηση παρέχεται αποκλειστικά από τις γεννήτριες πετρελαίου του τοπικού ηλεκτροπαραγωγικού σταθμού, αναπαράγοντας την προϋπάρχουσα κατάσταση.
3. Συνδυασμένη λειτουργία υβριδικού και πετρελαϊκού σταθμού - Η υβριδική μονάδα έχει τον κύριο ρόλο στη ρύθμιση τάσης και συχνότητας, ενώ οι πετρελαιοκινητήρες είτε λειτουργούν με σταθερή ισχύ είτε μοιράζονται δυναμικά το φορτίο υπό την επίβλεψη του HEMCS.

Το HEMCS αποτελεί τον «εγκέφαλο» της ενεργειακής διαχείρισης στο υβριδικό έργο του Αγίου Ευστρατίου. Το σύστημα αυτό αναλαμβάνει κρίσιμες λειτουργίες που εξασφαλίζουν την εύρυθμη, ασφαλή και αποδοτική λειτουργία του σταθμού, καλύπτοντας ένα ευρύ φάσμα τεχνικών απαιτήσεων:

• Εξασφάλιση αξιόπιστων μεταβάσεων μεταξύ των διαφόρων λειτουργικών καταστάσεων του συστήματος, όπως αυτές περιγράφηκαν προηγουμένως. Το HEMCS επικοινωνεί τόσο με το τοπικό σύστημα SCADA όσο και με το Κεντρικό Ενεργειακό Κέντρο Ελέγχου (ECC) για τα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά, διασφαλίζοντας πλήρη συντονισμό σε κάθε κατάσταση λειτουργίας.
• Εποπτικός έλεγχος και παρακολούθηση του εξοπλισμού μέσης τάσης (πινάκων και διακοπτών), προκειμένου να διασφαλίζεται η ορθή και ασφαλής λειτουργία του ηλεκτρικού δικτύου.
• Συνεχής λειτουργική παρακολούθηση του συστήματος σε συνεργασία με το Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών και Εξοικονόμησης Ενέργειας (ΚΑΠΕ), ενισχύοντας την αξιοπιστία και τη διαφάνεια στη λειτουργία του έργου.
• Διαχείριση μεταβάσεων και προστασία του συστήματος σε περιπτώσεις βλαβών ή έκτακτων συνθηκών, εξασφαλίζοντας την αδιάλειπτη και ασφαλή παροχή ενέργειας στο δίκτυο του νησιού.
• Έλεγχος της σύνδεσης και αποσύνδεσης θερμικών φορτίων (τηλεθέρμανση), ανάλογα με τη διαθεσιμότητα περίσσειας ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, προκειμένου να αξιοποιείται πλήρως η πράσινη ενέργεια χωρίς απώλειες.

Για την επίτευξη αυτών των στόχων, η PROTASIS A.E. υλοποίησε επιπροσθέτως μια σειρά στατικών μελετών (όπως αναλύσεις κατανομής φορτίου) και δυναμικών μελετών (όπως προσομοιώσεις μεταβατικών καταστάσεων και ευστάθειας). Μέσα από αυτή τη μεθοδολογική προσέγγιση, έγινε βελτιστοποίηση των παραμέτρων ελέγχου και των διατάξεων προστασίας του υβριδικού συστήματος, εξασφαλίζοντας ασφαλή, σταθερή και ενεργειακά αποδοτική λειτουργία σε όλες τις καταστάσεις λειτουργίας.

Τεχνολογική καινοτομία με προοπτικές επέκτασης
Το σύστημα διαχείρισης και ελέγχου υβριδικής ενέργειας (HEMCS) που ανέπτυξε η PROTASIS ξεχωρίζει για τις προηγμένες δυνατότητες ελέγχου και βελτιστοποίησης σε πραγματικό χρόνο. Αυτή η καινοτόμα λύση λειτουργεί ως ένα πρότυπο λειτουργίας, το οποίο μπορεί να εφαρμοστεί με επιτυχία σε άλλα νησιά ή απομακρυσμένες κοινότητες, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, που στοχεύουν στην ενεργειακή μετάβαση μέσω της αξιοποίησης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ).

Οι εξελιγμένες δυνατότητες ανάλυσης δεδομένων και η συνεχής εποπτεία του ενεργειακού δικτύου που προσφέρει το HEMCS συμβάλλουν σημαντικά στη βελτιστοποίηση της απόδοσης των ενεργειακών υποδομών. Παράλληλα, μειώνουν το λειτουργικό κόστος και παρατείνουν τον αναμενόμενο χρόνο ζωής του εξοπλισμού, εξασφαλίζοντας έτσι οικονομική και τεχνική βιωσιμότητα.

Έμφαση δίνεται στην κυβερνοασφάλεια, στην πλήρη συμβατότητα με τα διεθνή πρωτόκολλα επικοινωνίας, καθώς και στον υψηλού επιπέδου σχεδιασμό συστημάτων θερμής εφεδρείας. Το σύστημα παρέχει δυνατότητες απομακρυσμένης πρόσβασης, εξασφαλίζοντας ασφαλή και αδιάλειπτη λειτουργία, ενώ ταυτόχρονα διασφαλίζει την εύκολη ενσωμάτωση με τις ήδη υπάρχουσες υποδομές ενέργειας.

Με το HEMCS, η PROTASIS αποδεικνύει πως η σύγχρονη τεχνολογία, όταν συνδυάζεται με τεχνογνωσία και όραμα, μπορεί να μεταμορφώσει μικρές κοινότητες σε παραδείγματα ενεργειακής αυτονομίας και πράσινης καινοτομίας.

Το συγκεκριμένο έργο εντάχθηκε στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2014–2020 και χρηματοδοτήθηκε από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, επιβεβαιώνοντας τη σημαντικότητα και τον στρατηγικό χαρακτήρα της επένδυσης.