Σύνδεση Παραγωγού ΑΠΕ στη ΜΤ: Γιατί η επιλογή του διακόπτη σύνδεσης δεν είναι απλό ζήτημα.
Συχνά ο Παραγωγός ΑΠΕ προκειμένου να συνδεθεί άμεσα στο δίκτυο Μ.Τ. του ΔΕΔΔΗΕ επιλέγει να αναλάβει την αγορά των υλικών και την κατασκευή του συνδετήριου δικτύου με δική του φροντίδα. Μέχρι και τον τελικό Διακόπτη σύνδεσης, ο οποίος θα αποτελέσει και κυριότητα του ΔΕΔΔΗΕ τα πράγματα είναι σχετικά απλά: Στύλοι, μονωτήρες, αγωγοί, εξαρτήματα κλπ είναι κοινά υλικά (αν και συχνά δυσεύρετα), τα εγκεκριμένα προϊόντα από το ΔΕΔΔΗΕ αρκετά και υπάρχουν ήδη πολλοί έμπειροι κατασκευαστές έργων τους οποίους μπορεί κάποιος επενδυτής να εμπιστευτεί. Τι γίνεται όμως με το Συνδετήριο Διακόπτη;
Μια πρώτη και προφανής απάντηση είναι ότι απλά παραγγέλνω το φθηνότερο από τους εγκεκριμένους από το ΔΕΔΔΗΕ Διακόπτες. Έτσι ή αλλιώς στο ΔΕΔΔΗΕ θα ανήκει μετά τη σύνδεση. Είναι άραγε τόσο απλό; Η απάντηση είναι κατηγορηματικά όχι - μιας και μιλάμε για το πιο νευραλγικό στοιχείο του συνδετήριου έργου - και το γιατί, θα το βρείτε στις παρακάτω 9 ερωταποκρίσεις:
ΕΡΩΤΗΣΗ 1: Με ποια κριτήρια πρέπει να επιλέξω συνδετήριο Διακόπτη;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Το μακροχρόνιο κόστος χρήσης του και όχι η τιμή αγοράς είναι το ορθό κριτήριο λήψης απόφασης. Όπως θα δείτε στα επόμενα υπάρχουν πολύ σημαντικά «κρυφά» πρόσθετα κόστη χρήσης.
ΕΡΩΤΗΣΗ 2: Προτιμώ Δ/Φ (Διακόπτη Φορτίου0 που λειτουργεί και ως Δ/Α (Διακόπτης Απομόνωσης) ή απλό Δ/Α;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Οι Δ/Α είναι παθητικό στοιχείο προστασίας του δικτύου, πολύ περιορισμένης χρήσης στα Ευρωπαϊκά δίκτυα και άλλα διεθνή δίκτυα και για το λόγο αυτό δεν έχουν εκδοθεί διεθνή πρότυπα IEC για αυτούς, όπως για τους παρόμοιας χρήσης Δ/Φ, με κατασκευαστικές απαιτήσεις και δοκιμές πολύ χαμηλότερης στάθμης, ιδιαίτερα από αυτούς που προδιαγράφει ο ΔΕΔΔΗΕ, στη νέα Τεχνική Περιγραφή 370/26.09.2017. Άρα η μακροχρόνια αξιοπιστία των Δ/Φ πρέπει να θεωρείται πολύ μεγαλύτερη.
Αξιοσημείωτο είναι ότι και ο ίδιος ο ΔΕΔΔΗΕ δεν έχει ανανεώσει την προδιαγραφή για Δ/Α και δεν έχει προβεί σε νέο διαγωνισμό από το 2012.
ΕΡΩΤΗΣΗ 3: Προτιμώ τηλεχειριζόμενο διακόπτη ή μου αρκεί μη τηλεχειριζόμενος;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Η απάντηση είναι σαφώς τηλεχειριζόμενο, επειδή έτσι έχω:
- Άμεση πληροφορία για την κατάσταση της σύνδεσης και τα τυχόν συμβάντα όπου και να βρίσκομαι (κινητό, laptop).
- Μείωση απωλειών από μη τιμολογούμενη ενέργεια λιγότερες και μικρότερης διάρκειας διακοπές, καλύτερη παρακολούθηση και συντήρηση αν χρειαστεί.
- Καλύτερα ασφαλιστήρια συμβόλαια, επειδή η παρακολούθηση του συστήματος είναι καλύτερη και οι κίνδυνοι απώλειας ενέργειας και εσόδων μικρότεροι.
- Μειωμένες ανάγκες επιτόπου μετάβασης και συντήρησης, επειδή το υλικό τηλε-παρακολουθείται και τηλε-χειρίζεται, για όλους τους ενδιαφερόμενους (ΔΕΔΔΗΕ, Παραγωγός).
Πιο συγκεκριμένα, με βάση τον κώδικα διαχείρισης δικτύου-ΚΔΔ (ΦΕΚ 78Β’/ 2017), ο ΔΕΔΔΗΕ μπορεί να διακόπτει την εγκατάσταση σε περίπτωση δοκιμών λειτουργίας δικτύου (άρθρο 46) σε περίπτωση συντήρησης δικτύου (άρθρο 50) σε περίπτωση περικοπής φορτίου (άρθρο 49) και δεν φέρει ευθύνη σε περιπτώσεις καταστάσεων έκτακτης ανάγκης δηλ. πλημύρα, κεραυνός, σεισμός κλπ (άρθρο 48). Βάσει των διατάξεων του κώδικα σε μη τηλεχειριζόμενους Διακόπτες, πριν την επανασύνδεση πρέπει να γίνει έλεγχος της εγκατάστασης και κατόπιν να γίνει επιτόπιος έλεγχος και χειρισμός σύνδεσης (άρθρο 73 του ΚΔΔ). Λόγω του τεράστιου αριθμού των Διακοπτών του δικτύου η επανασύνδεση από το ΔΕΔΔΗΕ μετά από όλα αυτά μπορεί να πάρει πολλές ώρες ή ημέρες. Το κόστος των απωλειών ενέργειας μπορεί να είναι πολύ μεγάλο (πολλές εκατοντάδες, ή και χιλιάδες ευρώ ανάλογα με την εγκατάσταση ανά 24ωρο) και μην θεωρείτε βέβαιη την ασφαλιστική κάλυψη – προσέξτε τα ψιλά γράμματα των ασφαλιστηρίων!!!. Αν έχετε τηλεχειριζόμενο Διακόπτη ο έλεγχος και η αποκατάσταση λειτουργίας του γίνονται από το κέντρο σε δευτερόλεπτα.
Η εμπεριστατωμένη στρατηγική επιλογή του τηλεχειρισμού από ΔΕΔΔΗΕ ήδη από το 2015, έχει την αιτία της και ουδόλως είναι τυχαία.
ΕΡΩΤΗΣΗ 4: Ο Δ/Α μπορεί να μετατραπεί σε τηλεχειριζόμενο αν χρειαστεί; Υπάρχει περίπτωση μελλοντικά να ζητηθεί από το ΔΕΔΔΗΕ μη τηλεχειριζόμενου σε τηλεχειριζόμενο Διακόπτη; Αν ναι ποιος πληρώνει;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Οι Δ/Α είναι αδύνατο να μετατραπούν σε τηλεχειριζόμενους (δεν διαθέτουν κινητήρα, σήματα, ακριβείς μετρήσεις μεγεθών, διαχείριση επικοινωνίας – RTU κλπ) άρα θα χρήζουν αντικατάστασης.
Θεωρείται βέβαιο ότι Ο ΔΕΔΔΗΕ μελλοντικά θα χρειαστεί τηλεχειριζόμενους Διακόπτες, προκειμένου να διαχειρίζεται τις χιλιάδες Διακοπτών που θα ενταχθούν στο δίκτυο. Γι’ αυτό η ΡΑΕ και ο ΔΕΔΔΗΕ προωθούν τον τηλεχειρισμό:
- Η ΡΑΕ, όπως προκύπτει από το άρθρο 75 του Κώδικα Διαχείρισης Δικτύου, προωθεί τη χρήση εξοπλισμού επικοινωνίας, τηλεποπτείας και τηλελέγχου των εγκαταστάσεων παραγωγών.
- Σχετική αναφορά περιλαμβάνεται στους όρους των προσφορών σύνδεσης του ΔΕΔΔΗΕ (Παράγραφος 3) και στις συμβάσεις που υπογράφει με τους παραγωγούς.
- Ο ΔΕΔΔΗΕ έχει περιλάβει το τηλεχειριζόμενο υλικό (Διακόπτες φορτίου, ΔΑΕ, RTU Υποσταθμών κλπ) στα στρατηγικά του έργα, ενώ η ψηφιοποίηση του δικτύου αποτελεί αυτονόητη και διακηρυγμένη στρατηγική επιλογή της νέας διοίκησής του (βλέπε παραπομπές α,β,γ στο τέλος του κειμένου)
Στις προσφορές σύνδεσης (άρθρο 3) του ΔΕΔΔΗΕ και ακολούθως στις υπογραφόμενες συμβάσεις κατασκευής, καθίσταται σαφές ότι αυτό μπορεί να ζητηθεί και θα γίνει με δαπάνες του παραγωγού. Το κόστος αντικατάστασης του υλικού, αν συνυπολογιστεί το κόστος αποξήλωσης, οι απώλειες ενέργειας κλπ, αναμένεται μεγαλύτερο των 10.000 ευρώ.
ΕΡΩΤΗΣΗ 5: Η χρήση τηλεχειριζόμενου Διακόπτη έχει θετική επίδραση στο ασφαλιστικό κόστος της εγκατάστασης;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Βεβαίως. Οι ασφαλιστικές αξιολογούν στη βάση του δικού τους κόστους/ οφέλους την αξιοπιστία του εξοπλισμού και τις δυνατότητες ελέγχου και παρακολούθησης που έχει, διαμορφώνοντας έτσι μεγαλύτερο κόστος ασφάλισης για εξοπλισμό χαμηλότερης τεχνολογίας, όπως είναι ο μη τηλεχειριζόμενος Δ/Α.
ΕΡΩΤΗΣΗ 6: Τι άλλα πλεονεκτήματα μου δίνει ένας σύγχρονος τηλεχειριζόμενος Διακόπτης; Π.χ. Private Scada, power quality κλπ;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Με πολύ απλό τρόπο και με χρήση ελεύθερου πρωτοκόλλου επικοινωνίας (Modbus), ο παραγωγός μπορεί να παρακολουθεί όλα τα στοιχεία και συμβάντα (private scada communication) ελέγχοντας τις δικές του εγκαταστάσεις. Επίσης μπορεί να παρακολουθεί τα στοιχεία ποιότητας της ισχύος που παίρνει ή δίνει στο ΔΕΔΔΗΕ, ώστε να βελτιώνει εξοπλισμό και να προλαμβάνει προβλήματα ή και πρόστιμα που μπορεί να εφαρμόζει ο Διαχειριστής σε περίπτωση υπέρβασης κανονισμών (βλέπε ΚΔΔ, άρθρα 63, 69, 73, 74, 75, 77 κλπ).
ΕΡΩΤΗΣΗ 7: Πόσο σημαντικό είναι να αγοράζω Διακόπτη και λοιπό εξοπλισμό, ο οποίος έχει υποστεί πλήρεις δοκιμές;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Οι δοκιμές που υφίσταται ένας διακόπτης είναι μακρές και σκληρές και ιδιαίτερα αν ο Διακόπτης συμφωνεί με τη νέα προδιαγραφή ΔΕΔΔΗΕ 370/26.09.2017, εγγυώνται δεκαετίες αξιόπιστης λειτουργίας. Αν ο Διακόπτης χαλάσει αυτό θα έχει κόστος για την επιχείρησή σας (ασφαλίσεις, απώλειες ενέργειας, διαφωνίες με το διαχειριστή κλπ).
ΕΡΩΤΗΣΗ 8: Προσέχω την φήμη, τις συστάσεις και την κατασκευαστική υπόσταση του κατασκευαστή ή θεωρώ επαρκές να διαθέτει την έγκριση του ΔΕΔΔΗΕ;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Μια εταιρία που προμηθεύει αδιάκοπα χιλιάδες τέτοιους διακόπτες σε εταιρίες ηλεκτρισμού π.χ. την Κρατική εταιρία Ηλεκτρισμού της Κορέας (KEPCO), έχει τιμηθεί με βραβεία καλύτερου Διακόπτη και καινοτόμου επιχείρησης και παράγει τηλεχειριζόμενο διακόπτη που έχει εγκριθεί με βάση τη νέα προδιαγραφή του ΔΕΔΔΗΕ, διαθέτει όλα τα εχέγγυα. Η ευθύνη και αξιοπιστία του κατασκευαστή χάνεται σε εταιρίες με συχνές εταιρικές αλλαγές, αλλαγές εργοστασιακών χώρων και ανεπαρκείς συστάσεις.
ΕΡΩΤΗΣΗ 9: Είναι λογικό να υπάρχει διαφορά τιμής μεταξύ τηλεχειριζόμενου και μη διακόπτη;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Σίγουρα, επειδή ο τηλεχειριζόμενος με βάση τη νέα περιγραφή ΔΕΔΔΗΕ, διαθέτει καλύτερες επαφές, κινητήρα, πλήρη μονάδα τηλελέγχου (RTU), εξαιρετικά ακριβή μετρητικό εξοπλισμό, πολύ εξελιγμένο κιβώτιο ελέγχου και αξιόπιστη GPRS real time επικοινωνία με το SCADA. Με όλα αυτά η κατασκευή έχει περίπου 2000 Ευρώ μεγαλύτερο κόστος από τον αντίστοιχο Δ/Α (παλαιότερα ήταν μέχρι και 6.000 ευρώ ακριβότερη).
Με τις ανωτέρω τεκμηριωμένες ερωταποκρίσεις, πιστεύουμε ότι κατέστη φανερό γιατί η τιμή αγοράς του Διακόπτη δεν είναι το σωστό κριτήριο αγοράς του. Το σωστό είναι η δίκαιη τιμή με βάση την ποιότητα και τη χρηστικότητα τώρα και στο μέλλον και το συνολικό μακροχρόνιο κόστος για το ταμείο μας. Με βάση τους όρους αυτούς ο τηλεχειριζόμενος Δ/Φ – Δ/Α, σύμφωνα με τη νέα προδιαγραφή του ΔΕΔΔΗΕ αρ. 370/26.09.2017, δείχνει να είναι μονόδρομος.
Παραπομπές:
(α) Άρθρο κ. Χρήστου Στεφάνου 05.08.2020/ Energypress: Ποιες είναι οι “15 εντολές” Πισσαρίδη για την αγορά της ενέργειας - Από επενδύσεις και ανταγωνισμό έως την αυτονομία της ΡΑΕ.
(β) Άρθρο κ. Ν. Χατζηαργυρίου 27.07.2020/ Energypress: Ερευνητική Ομάδα SmartRue του ΕΜΠ: Η αξία των δεδομένων στη νέα αγορά ηλεκτρισμού.
(γ) ΔΕΔΔΗΕ: Η ώρα των έξυπνων δικτύων για τον «φρουρό» της διανομής
*Ο Α. Αθανασάς είναι τέως Τομεάρχης Εκμετάλλευσης & Συντήρησης και Τομεάρχης Επιθεώρησης ΔΕΔΔΗΕ και νυν Τεχνικός Σύμβουλος της εταιρίας AMS SMARTELEC LTD.
14 Aυγούστου 2020
energypress
