Ο νέος κανονισμός βεβαιώσεων παραγωγού ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ: Οι νομικές παράμετροι.

Την 30.11.2020 εξεδόθη από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας η υπ’ αριθμ. Α.Π.: ΥΠΕΝ/ΔΑΠΕΕΚ/114746/4230/30.11.2020 Υπουργική Απόφαση που εμπεριέχει τον νέο Κανονισμό Βεβαιώσεων Παραγωγού Ηλεκτρικής Ενέργειας Ηλεκτρικής Ενέργειας από ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ και Βεβαιώσεων Παραγωγού Ηλεκτρικής Ενέργειας Ειδικών Έργων από ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ, οι διατάξεις του οποίου διέπουν, με άμεση ισχύ, τον τρέχοντα κύκλο υποβολής αιτήσεων για χορήγηση Βεβαιώσεων Παραγωγού/Βεβαιώσεων Παραγωγού Ειδικών Έργων ενώπιον της ΡΑΕ με διάρκεια από 01.12.2020 έως 21.12.2020.

Στην τελική εκδοχή του Κανονισμού διατηρούνται τα βασικότερα σημεία του Σχεδίου που είχε τεθεί σε δημόσια διαβούλευση, ενώ παράλληλα εισάγονται τροποποιήσεις και εξειδικεύσεις που αφορούν σε κρίσιμα ζητήματα, όπως στη διευθέτηση των εδαφικών επικαλύψεων με την εισαγωγή -για πρώτη φορά- ενός ειδικού θεσμικού πλαισίου για τη διευθέτηση περιπτώσεων σύγκρουσης έργων/επικαλύψεων μεταξύ των υποβληθεισών αιτήσεων. Σημαντικές επίσης κρίνονται οι τροποποιήσεις που περιλαμβάνονται στο κείμενο του δημοσιευθέντος Κανονισμού σχετικά με την τεκμηρίωση της οικονομικής επάρκειας των αιτούντων σε συγκεκριμένες κατηγορίες Ειδικών Έργων. Τέλος, εισάγεται, και η δυνατότητα κατάτμησης και συνένωσης Βεβαιώσεων Παραγωγού, υπό συγκεκριμένους όρους και προϋποθέσεις. 

Οι σημαντικότατες αυτές προσθήκες και εξειδικεύσεις στο κείμενο του δημοσιευθέντος Κανονισμού, παρουσιάζονται αναλυτικά ως ακολούθως: 

1. Διευθέτηση επικαλύψεων και σύγκρουσης έργων 

Με τις ρυθμίσεις του άρθρου 13 του Κανονισμού θεσπίζεται ένα απλοποιημένο πλαίσιο με διακριτά διαδοχικά στάδια για τη διευθέτηση του ζητήματος των περιπτώσεων εδαφικών επικαλύψεων και συγκρούσεων έργων, με στόχο την ταχεία επίλυση της σύγκρουσης. 

Ειδικότερα για τις περιπτώσεις αυτές, η ΡΑΕ εκκινεί την διαδικασία διευθέτησης με το στάδιο της φιλικής επίλυσης της σύγκρουσης μεταξύ των αιτούντων, με στόχο οι τελευταίοι να συμφωνήσουν αμοιβαίως στη μεταβολή της θέσης και της ισχύος των έργων. Σε περίπτωση αδυναμίας διευθέτησης της εδαφικής επικάλυψης, ακολουθεί το δεύτερο στάδιο της συγκριτικής αξιολόγησης των αιτήσεων από τη ΡΑΕ με την ακόλουθη σειρά:

α) Αν πρόκειται στο σύνολό της για ιδιωτική έκταση (συμπεριλαμβανομένων και των δημοτικών εκτάσεων), η ΡΑΕ προκρίνει το έργο για το οποίο αποδεικνύεται είτε η κυριότητα, είτε η κατοχή, είτε η νόμιμη χρήση του συνόλου της έκτασης στην οποία θα εγκατασταθεί το υπό εξέταση έργο, εξετάζοντας τα έγγραφα που υποχρεούνται να προσκομίσουν οι αιτούντες, τα οποία αναφέρονται στο Παράρτημα 11 του Κανονισμού.

β) Αν πρόκειται για δημόσια έκταση, η ΡΑΕ δεν εξετάζει καθόλου την εξασφάλιση ή τη δυνατότητα εξασφάλισης θέσης.

γ) Αν πρόκειται για ιδιωτική έκταση (συμπεριλαμβανομένων και των δημοτικών εκτάσεων) και εν μέρει για δημόσια έκταση, η ΡΑΕ εφαρμόζει τα ανωτέρω υπό α). 

Αν μετά τον εν λόγω έλεγχο οι αιτήσεις παραμένουν ισοδύναμες, προκρίνεται το έργο το οποίο υποβάλει ανέκκλητη υπεύθυνη δήλωση ότι δεν επιθυμεί να λάβει λειτουργική ενίσχυση. Στο επόμενο στάδιο εξετάζεται εάν τα έργα υπάγονται στην κατηγορία των Ειδικών Έργων, προκρινομένης της αίτησης του Ειδικού Έργου. Εν συνεχεία, σε περίπτωση κατά την οποία οι αιτήσεις συνεχίζουν να είναι ισοδύναμες, εξετάζονται περαιτέρω ως προς την πλήρωση του κριτηρίου της οικονομικής επάρκειας των αιτούντων και της δυνατότητας εξασφάλισης της απαιτούμενης χρηματοδότησης για την υλοποίηση των υπό εξέταση έργων (αναλογική εφαρμογή εν προκειμένω του κριτηρίου που ισχύει για τα Ειδικά Έργα ΑΠΕ).

2. Αξιολόγηση της οικονομικής επάρκειας των αιτούντων Βεβαίωση Παραγωγού Ηλεκτρικής Ενέργειας Ειδικών Έργων ΑΠΕ

Το ζήτημα της αξιολόγησης της οικονομικής επάρκειας των αιτούντων συνιστά θέμα, για το οποίο αναφύονται συχνότατα νομικές επιπλοκές και αμφισημίες στο πλαίσιο της αδειοδοτικής ωρίμανσης έργων ΑΠΕ χρήζουσες εξειδικευμένης νομικής αποτίμησης. Στο σχέδιο του Κανονισμού που είχε τεθεί σε δημόσια διαβούλευση προβλεπόταν ότι οι αιτήσεις για τις Βεβαιώσεις Παραγωγού Ειδικών Έργων αξιολογούνται με βάση την οικονομική επάρκεια του αιτούντος. Η διαφοροποίηση του τελικού κανονιστικού κειμένου έγκειται για τις περιπτώσεις τριών (3) κατηγοριών Ειδικών Έργων του άρθρου 10 παρ. στ΄, ζ΄ και η΄ (Θαλάσσια Αιολικά Πάρκα, συγκροτήματα αιολικών πάρκων συνολικής ισχύος μεγαλύτερης των 150 MW και σταθμοί παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ που συνδέονται με το Εθνικό Διασυνδεδεμένο Σύστημα μέσω ειδικού υποθαλάσσιου καλωδίου), για τις οποίες απαιτείται η κάλυψη μέρους του προϋπολογισμού του έργου από ίδια κεφάλαια, στη μείωση του ελάχιστου ποσοστού κάλυψης από ίδια κεφάλαια από 15% (πρόβλεψη του σχεδίου του Κανονισμού) σε 10%. Επιπλέον, στον εκδοθέντα Κανονισμό ορίζονται και οι περαιτέρω τρόποι τεκμηρίωσης της οικονομικής επάρκειας των αιτούντων επενδυτών Ειδικών Έργων, μέσω χρηματοδότησης από τρίτους, επιχορήγησης και τραπεζικής χρηματοδότησης. 

3. Αιτήσεις κυρίου, επικαρπωτή και μισθωτή 

Στο Κεφάλαιο Ε΄ του Κανονισμού ρυθμίζεται η διαδικασία υποβολής αίτησης αμφισβήτησης από την πλευρά του κυρίου ή επικαρπωτή ιδιωτικής έκτασης για την οποία έχει εκδοθεί Βεβαίωση Παραγωγού για την εγκατάσταση Φ/Β σταθμού από τρίτο φυσικό ή νομικό πρόσωπο το οποίο δεν δικαιολογεί τη νόμιμη χρήση ή κατοχή της εν λόγω έκτασης. Ειδικότερα, σύμφωνα με τη διάταξη της παρ. 1 του άρθρου 14, ο κύριος ή επικαρπωτής του συνόλου ή τμήματος ιδιωτικής έκτασης για την οποία έχει εκδοθεί Βεβαίωση για την εγκατάσταση Φ/Β σταθμού, ο οποίος αποδεικνύει τα νόμιμα ως άνω δικαιώματά του, προσκομίζοντας τα σχετικά έγγραφα του Παραρτήματος 11 του Κανονισμού και ο οποίος αμφισβητεί το δικαίωμα του κατόχου της Βεβαίωσης για τη νόμιμη χρήση/κατοχή της εν λόγω έκτασης, δικαιούται να καταθέσει αίτηση εντός της προθεσμίας υποβολής αντιρρήσεων του επομένου κύκλου από την έκδοση της Βεβαίωσης.

Κατόπιν της εξέτασης από τη ΡΑΕ της ανωτέρω αίτησης και πρόκρισης της αίτησης αμφισβήτησης, η αρχικώς εκδοθείσα Βεβαίωση Παραγωγού ανακαλείται, υπό την πλήρωση των λοιπών διαδικαστικών προϋποθέσεων που αναφέρονται στην παρ. 3 του άρθρου 14. Κρίσιμο, επιπλέον στοιχείο, για το παραδεκτό της αίτησης αμφισβητήσεως νόμιμης χρήσης, είναι ο κύριος ή επικαρπωτής να έχει καταβάλει το Εφάπαξ Τέλος Έκδοσης της περ. α) της παρ. 1 του άρθρου 17 του ν. 4685/2020.

Σε περίπτωση πρόκρισης της ανωτέρω αίτησης αμφισβήτησης δύναται να εκδοθεί Βεβαίωση Παραγωγού, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 15 του Κανονισμού, για την ίδια έκταση, στο όνομα του φυσικού ή νομικού προσώπου, στο οποίο ο κύριος ή επικαρπωτής έχει μισθώσει την εν λόγω έκταση με συμβολαιογραφικό έγγραφο μίσθωσης ως προς το σύνολό της, τουλάχιστον τετραετούς διάρκειας, το οποίο αναρτάται στο Ηλεκτρονικό Μητρώο.

Νομικές και διαδικαστικές αμφισημίες ενδέχεται, ωστόσο, να προκαλέσει στην πράξη η διάταξη της παρ. 2 του άρθρου 15 του Κανονισμού, σύμφωνα με την οποία στην περίπτωση της πρόκρισης της αίτησης του ιδιοκτήτη κατά τα αναφερόμενα στο άρθρο 14 του Κανονισμού, θα υποχρεούται ο τελευταίος να υποβάλλει ενώπιον της ΡΑΕ το σύνολο των δικαιολογητικών εγγράφων του Παραρτήματος 1, τα οποία αφορούν στον μισθωτή του, προκειμένου να ελεγχθεί εάν συντρέχουν στο πρόσωπο του μισθωτή οι προϋποθέσεις για τη χορήγηση  Βεβαίωσης Παραγωγού. 

Οι εν λόγω ρυθμίσεις δεν καταλαμβάνουν τις περιπτώσεις μίσθωσης δημοτικών και δημοσίων εκτάσεων.

4. Κατάτμηση και Συνένωση Βεβαιώσεων Παραγωγού και Βεβαιώσεων Παραγωγού Ειδικών Έργων

Μια επιπλέον ρύθμιση που εισάγεται με τον εν λόγω Κανονισμό αφορά στην κατάτμηση και συνένωση της Βεβαίωσης Παραγωγού και Βεβαίωσης Παραγωγού Ειδικών Έργων. Με την ρύθμιση αυτή δίδεται η δυνατότητα με βάση το άρθρο 19, ο κάτοχος να μπορεί να κατατμήσει τη Βεβαίωση σε επιμέρους σταθμούς με έκδοση επιμέρους Βεβαιώσεων και Βεβαιώσεων Ειδικών Έργων, εφόσον τα πολύγωνα εγκατάστασης είναι υποσύνολα του αρχικού και δεν προκύπτουν σταθμοί παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, οι οποίοι να εξαιρούνται από την υποχρέωση συμμετοχής σε ανταγωνιστική διαδικασία. 

Στην περίπτωση δε της συνένωσης της Βεβαίωσης Παραγωγού ή Βεβαίωσης Ειδικών Έργων ή Αδειών Παραγωγής, η ΡΑΕ δίδει τη συγκεκριμένη δυνατότητα εφόσον οι επιμέρους σταθμοί ανήκουν στον ίδιο αιτούντα κάτοχο ή οι επιμέρους σταθμοί είναι της ίδιας τεχνολογίας ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ και δεν έχει εκδοθεί άδεια εγκατάστασης για κανένα από τα επιμέρους έργα, ούτε έχει τεθεί σε λειτουργία κανένας από τους επιμέρους σταθμούς. Βασική προϋπόθεση του παραδεκτού της συνένωσης είναι οι επιμέρους σταθμοί να βρίσκονται στο ίδιο στάδιο αδειοδοτικής διαδικασίας και το τελικό έργο που θα προκύψει εξ αυτής να μην κατηγοριοποιείται ως Ειδικό Έργο. Τέλος, σημειώνεται ότι η κατάτμηση και η συνένωση επιτρέπονται μόνο μία φορά από τον αιτούντα. 

5. Καταληκτικές επισημάνσεις

Με την προσθήκη στον εκδοθέντα Κανονισμό της μεταβατικής διάταξης του άρθρου 40 ορίζεται ρητώς ότι ο κύκλος υποβολής νέων αιτήσεων περί χορήγησης Βεβαίωσης Παραγωγού ή Βεβαίωσης Παραγωγού Ειδικών Έργων ή Άδειας Παραγωγής του μηνός Δεκεμβρίου 2020, ο οποίος, παρατεινόμενος κατά δέκα (10) επιπλέον ημέρες, θα διαρκέσει από την 1η έως την 21η Δεκεμβρίου, εφαρμοζομένων σε αυτόν των ρυθμίσεων του νέου κείμενου θεσμικού πλαισίου. Κρίνοντας εν προκειμένω από την εμπειρία μας στη νομική συμβουλευτική αρωγή και ξένων επενδυτών/ αιτούντων ,που έχουν εδώ και καιρό εκκινήσει την ωρίμανση των έργων τους, οφείλει να επισημανθεί ότι εν προκειμένω δεν εκλαμβάνεται ως θετικό στοιχείο έγκαιρου προγραμματισμού και νομικής ασφάλειας η ταυτόχρονη με τη χρονική στιγμή εκκίνησης του κύκλου υποβολών οριστικοποίηση του ισχύοντος κανονιστικού πλαισίου, βάσει του οποίου οι αιτήσεις θα αξιολογηθούν. Οι λόγοι είναι προφανείς.

Επισημαίνουμε, εν κατακλείδι, ότι με την έναρξη του νέου αδειοδοτικού κύκλου αιτήσεων για την έκδοση Βεβαιώσεων Παραγωγού, επί του οποίου εφαρμόζονται εν πρώτοις οι διατάξεις του νέου Κανονισμού, ολοκληρώνεται η προσπάθεια της πρώτης φάσης απλοποίησης της διαδικασίας αδειοδότησης έργων Α.Π.Ε, η οποία ξεκίνησε με την ψήφιση του ν. 4685/2020. Εφεξής, και με τη λειτουργία του νέου πληροφοριακού συστήματος της ΡΑΕ, μέσω του οποίου θα διεκπεραιώνεται η διαδικασία χορήγησης της Βεβαίωσης Παραγωγού, θεσπίζεται μια απλοποιημένη διαδικασία, η οποία στοχεύει, σε συνδυασμό και με τις αλλαγές στην περιβαλλοντική αδειοδότηση, στην προώθηση των έργων ΑΠΕ. 

Τέλος, αξίζει να επισημανθεί ότι με την προσθήκη στον νέο Κανονισμό διατάξεων που αφορούν στην απόδειξη του νόμιμου τίτλου κατοχής της έκτασης στην οποία θα εγκατασταθεί το έργο προσδοκάται η επίλυση του μείζονος προβλήματος των εδαφικών επικαλύψεων και συγκρούσεων έργων. Αυτό οδηγεί και στην ανάγκη βέλτιστης νομικής προετοιμασίας σε σχέση με τους τρόπους εξειδικευμένης και προσιδιάζουσας στις ανάγκες ανάπτυξης έργων ΑΠΕ νομικής δέσμευσης των σχετικών εκτάσεων εκ μέρους των επενδυτών, νομική εργασία της οποίας η σημασία, ως η σχετική μας ευρεία νομική εμπειρία δεικνύει, συχνότατα υποτιμάται.

---------------

Επιμέλεια: «Μεταξάς & Συνεργάτες – Δικηγόροι & Νομικοί Σύμβουλοι» (www.metaxaslaw.gr) 

 

 

7  Δεκεμβρίου 2020

energypress